|
FVDT ning favqulotda vaziyatlarni bartaraf etish bo`yicha kuch va vositalari quyidagilardan iborat bo`ladi: fuqaro muhofazasi qo`shinlari; favqulotda vaziyatlar vazirligiga to`g’ridan – to`g’ri hamda tezkor bo`ysinuvchi respublika ixtisoslashtirilgan tuzilmalari; vazirliklar va idoralarning xarbiylashtirilgan hamda profesional ixtisoslashtirilgan avariya-qutqaruv va avariya-tiklash bo`linmalari; maxalliy xokimiyat organlarining (Koraqolpog’iston respublikasi vazirlar kengashi, viloyatlar, shaxarlar va tumanlar), favqulotda vaziyatlar vazirligi qutqaruvchi komandalarining tuzilmalari; ob`ektlarning ixtisoslashtirilgan tuzilmalari; xududiy va ob`ektlarning umumimy va maxsus maqsadlardagi tuzilmalari; qizil yarim oy jamiyatining ko`ngillilar otryadlari (komandalari va guruxlari); “Vatanparvar” mudofaaga ko`maklashuvchi tashkiloti.
Fuqaro muxofazasi kuchlari, fuqaro muxofazasi qo`shinlari, tuzilmalaridan tarkib topadi.
Fuqaro muhofazasi vazifalarini hal etish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda O`zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining qutqaruv tuzilmalari, qismlari va bo`linmalari ham jalb etilishi mumkin.
Fuqaro muhofazasi qo`shinlari O`zbekiston Respublikasi fuqaro muhofazasi kuchlarining asosini tashkil etadi. Fuqaro muhofazasi qo`shinlari Favqulodda vaziyatlar vazirligiga bo`ysinadi hamda o`z tezkor yo`nalishlariga muvofiq harbiy davrda respublikaning muhim mudofaa I sanoat ob`ektlarida favqulodda vaziyatlarni tugatishga oid ishlarni olib boradilar.
Fuqaro muhofazasi qo`shinlarining harbiy davrdagi asosiy vazifalari zararlanish o`choqlari va zaharlanish zonalarida muhandisliq radiatsiyaviy, kimyoviy va boshqa qidirsh turlarini olib borish; qutqaruv va boshqa kechiktirib bo`lmaydigan ishlarni amalga oshirish; aholini va xalq xo`jaligi ob`ektlarini evakuatsiya qilish ishlarida ishtiroq etish; aholi hayot faoliyatini ta`minlash ob`ektlari ishlarini amalga oshirishda ishtirok etish hamda fuqaro muhofazasining boshqa vazifalarini bajarishdan iborat.
Tinchlik davrida fuqaro muhofazasi qo`shinlari yirik ko`lamdagi ishlab chiqarish avariyalari, halokatlar, tabii ofatlar chog’ida avariya-qutqaruv hamda boshqa kechiktirib bo`lmaydigan ishlarni amalga oshirishi va maxsus priborlar texnikalar, asbob-uskunalar va tayyorlangan mutaxassislarni talab etuvchi favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish uchun jalb etiladi.
Favqulodda vaziyatlar vazirligiga to`g’ridan-to`g’ri bo`ysinuvchi respublika ixtisoslashtirilgan tuzilmalari kasban etuk mutaxassislar bilan to`ldirilgan va jaxon standartlariga javob beruvchi maxsus qidiruv-qutqaruv uskunalari bilan jihozlangan, shuningdek energiya ta`minoti, maxsus kiyim-boshlarning mustaqil manbalari, etarlicha suv, oziq-ovqat hamda qidiruv-qutqaruv va boshqa kechiktib bo`lmaydigan ishlarni avtonom rejimda kamida 72 soat ichida ta`minlashni hisob-kitob qilinib chiqarilgan xarajat materiallariga ega bo`lgan doimiy tayyorgarliqdagi avariya-qutqaruv va avariya-tiklash ko`p tarmoqli tuzilmalarini o`z ichiga oladi. Bular respublika qidiruv-qutqaruv markazi (RqqM), maxsus xarbiylashtirilgan qidiruv-qutqaruv qismi (Mhqqk.), 68305-harbiy qism (alohida aloqa batal’oni) va Davlat suvda qutqaruv xizmati (DSqX)dir. Respublika bo`yicha jami 17 ta avariya-qutqaruv bo`limlari mavjud.
Masalan, Qamchiq dovonidagi qor ko`chishi (1999 yil 21 noyabr) kutqaruvchilarini og’ir iqlim sharoitlarida ishlay olishlarini sinovdan o`tkazdi. Hozirgi kunda mazkur yo`lning xalqaro miqyosdagi o`rnini hisobga olgan holda va transport qatnovida uzilish bo`lmasligi, eng muhimi, xavfsiz harakatni ta`minlash maqsadida hukumatimizning qaroriga muvofiq maxsus “Qamchiq” qidiruv-qutqaruv otryadi tashkil etilgan. Bu guruhning asosiy vazifasi “Qamchiq” dovonida uzluksiz kuzatuv ishlari olib borib, favqulodda vaziyat ro`y berishining oldini olish, bu hol sodir bo`lganda tezkor harakat qilib xavfsizlikni ta`minlashdan iborat. «Qamchiq» qidiruv-qutqaruv otryadi faoliyatini Respublika Bosh gidrometeorologiya xizmati, «O`zavtoyo`l» kontserni, Ichki ishlar vazirligi, Davlat geologik xavfli hodisalar xizmati xodimlari bilan birgalikda amalga oshiradi.
Aholini tabiiy, texnogen, ekologik va biologik-ijtimoiy, harbiy favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish barcha muhofaza tadbirlaridan, samarali usul va vositalardan mujassam foydalangan holda amalga oshirilsagina ko`zlangai natijalarga erishiladi. Buning uchun respublikamiz fuqarolari aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofazalash asosiy usullarini, jamoa va yakka himoyalanish vositalaridan foydalanishni ko`nikma va malakalarini, muhofaza tadbirlarini, favqulodda vaziyatlarda harakatlanish qoidalarini mukammal egallamog’i, zarur hollarda avariya-qutqaruv va boshqa kechiktirib bo`lmaydigan ishlarni amalga oshirish lozim.
Nazorat savollari
1. O`zbekiston Respublikasi aholi va hududlarini muhofaza qilishning qanday tadbirlar majmui mavjud va ularning-mohiyati nimalardan iborat?
2. Aholining jamoa muhofazalanish vositalarini nimalar tashkil etadi va ulardan foydalanish tartibi?
3. Yakka himoyalanish vositalari va ularning tuzilishini tushuntirib bering?
4. Zararsizlantirish usullari nimalardan iborat?
5. Aholi evakuatsiyasi qanday tartibda amalga oshiriladi?
6. Respublikamizda aholi va hududlarni muhofazalash kuch va vositalari haqida gapirib bering?
Do'stlaringiz bilan baham: | 
