Ҳар бир муассасанинг фаолиятидаги са­марадорлик, биринчи навбатда, жамоадаги шахслараро муносабатларнинг қанчалик тўғри ташкил этилгани ёки этилмаганлигига боғлиқ

3.4 Таълим муассасаларини бошқаришда раҳбар ходимларга қўйиладиган талаблар ва уларнинг педагогик имкониятлари
Таълим муассасаларини бошқаришда раҳбар ходимларга қўйиладиган талаблар ва уларнинг педагогик имкониятлари Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев таъкидлаганидек, раҳбарлик фаолиятининг самарадорлиги раҳбар шахснинг масъулият - раҳбар ходимнинг асосий хусусиятларидан биридир. Раҳбар масъулияти ҳамиша муҳим саналган. Масъулият, аввало, ҳар бир кишининг виждони,иймони, қолаверса, ўзлигига нисбатан масъуллик ҳиссидан бошланади.
Халқ таълими тизимини бошқаришнинг самарали механизмларини жорий этиш ўсиб келаётган ёш авлодни маънавий-ахлоқий ва интеллектуал ривожлантиришни сифат жиҳатидан янги даражага кўтаришнинг энг муҳим шарти ҳисобланади, шунингдек, ўқув-тарбия жараёнида таълимнинг инновацион шакллари ва усулларини қўллашга кўмаклашади.
Бугунги кунда таълим муассасасининг самарали фаолияти кўп жиҳатдан ундаги менежментнинг сифатига боғлиқ. Таълим муассасаси раҳбарининг раҳбарлик салоҳияти ва маҳорати мазкур менежментнинг сифатини белгилар экан, ушбу хусусиятларнинг ўзи раҳбар кадрнинг таянч маълумоти, билими, кўникма ва малакасига асосланади. XXI аср буюк ўзгаришлар давридир. Бу ўзгаришлар, энг аввало, инсон тафаккурида, унинг фикрлаш тарзида рўй бериши муқаррар. Иқтисодий ва сиёсий соҳадаги барча ислоҳотларимизнинг пировард мақсади юртимизда яшаётган барча фуқаролар учун муносиб ҳаёт шароитларини ташкил этиб беришдан иборатдир. Умумий ва махсус билимларга эга, онгли, тафаккури юксак, замонавий дунёқарашга, миллий ва умуминсоний қадриятларга ворис бўлган инсонларгина фуқоролик жамиятини барпо этишга ва уни шакллантиришга қодир бўлади. Мазкур фикрлардан кўринадики, шахсда билим, дунёқараш, эътиқоднинг шаклланганлиги уни камолотининг асосий мезони саналади.
Мустақиллик йилларида таълим соҳаси бошқарувини такомиллаштириш, хусусан, умумтаълим мактаблари раҳбарларининг малакасини ошириш борасида бир қатор тадбирлар амалга оширилди.
Таълим муассасалари бошқарув амалиётининг таълим тизимидаги ислоҳотларни амалга ошириш жараёнида унинг бош субъекти бўлган, бўлаётган ўзгаришларни чуқур мулоҳаза қила оладиган раҳбарларга бўлган эҳтиёж доимо ортиб боради.
Таълим тизимини модернизациялаш умумтаълим мактаблари раҳбарларининг бошқарувчилик тафаккури, психологияси вакомпетентлигини амалга ошириш билан боғлиқ. Мактабни бошқариш раҳбарлик сифатида қаралса-да, асосий урғу “инсон-инсон” ўзаро муносабатлари муҳитига йўналтирилади, у бошқарув субъектининг бошқарув объектига таъсир кўрсатиши билан чегараланмасдан, “субъект-субъект” муносабатлари асосида раҳбар ва бўйсунувчиларнинг ўзаро таъсири сифатида изоҳланади. Бу муносабатлар мактаб раҳбарлари компетентлиги мазмунига инсонпарварлик маданияти, шахсга гуманитар йўналиш, бошқарув объектларини тизимли равишда кўра олиш, ностандарт вазиятларда ҳаракат қила олиш қобилияти, замонавий бошқарув технологияларини эгаллаш, коммуникатив маданият, ахборот билан ишлаш малакасини киритишни тақазо этади, замонавий раҳбар ўзида ҳам бошқарувчи, ҳам ривожланаётган мактабни бошқариш қобилиятига эга бўлган ислоҳотчи-лидер хусусиятларини мужассамлаштириш керак.