Атом ядроларининг асосий хусусиятлари. Ядро таркибидаги зарядлар ҳақида маълумотлар. Электр ва барион заряд. Жуфт‑жуфт, жуфт‑тоқ, тоқ‑тоқ ядролар. Изотоп, изобар, изотон, изомер ва кўзгу ядролар. Ядронинг массаси ва боғланиш энергияси



Download 0,68 Mb.
bet6/7
Sana05.04.2022
Hajmi0,68 Mb.
#530794
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Mavzu-2

Ядро зичлиги , радиуси бўлса, унинг массаси учун қуйидаги ифодани ёзиш мумкин бўлади:

Битта нуклонга тўғри келадиган ўртача массани десак, унда ядро массасини қуйидагича ёзиш мумкин:

атом ядроси радиуси қуйидагича топилади:
,
учун ,
Демак атом ядросининг радиуси атом ядросидаги заррачалардан кубик илдизга тўғри муттаносиб.
Ядро физикаси ва элементар заррачалар физикасида узунлик ўлчови қилиб ферми қабул қилинган: .
Шунга ўхшаш самарали кесим ўлчов бирлиги қилиб барн қабул қилинган: .
Ядро физикасида ядро вақти қилиб 10-23 -10-24 с қабул қилинган.
Альфа зарралар тезлиги (нурланадиган радиактив ядро) .Ядро диаметрини альфа зарраси учиб ўтиши учун . Одатда ни ядро вақти деб номланган.
Ядронинг максимал чегараси ўлчамини Е.Резерфорд тажрибасидан келиб чиққан ҳолда аниқланган. Ядро билан -заррачаларнинг тўқнашишида -заррачанинг кинетик энергиясини бўлади. -заррачанинг кинетик энергиясини кулон тасирлашиши энергиясига тенглаштирамиз:

Буерда -заррачанинг заряди, -заррачанинг ядрога қараб тезлаштирувчи потенсиали. Тенгликдаги ядронинг юқори чегарасидаги ўлчамини аниқлаймиз: .
Бу формула билан олтин элементи учун ва  - заррачаларни тезлаштириш учун энергия Uга тенг деб қарасак , унда
.
Ядро радиусини Вейсзеккер ярим эмпирик формула билан ҳам аниқлаш мумкин:
(6)
бу ердаги , ( ) эса ќуйидаги катталикларга эга



Вейсзеккер формуласининг учинчи ҳади ядро протонларининг ўзаро кулон итариши билан боғлиққ. Агар ядронинг электр заряди унинг ҳажми бўйича бир текис тақсимланган деб қарасак унда ядро электр энергияси:
Eel =   Z2e2  бўлади , бу C3Z2  га тенг
Доимий сон C3=eUkul деб , Ukul = 0,71 MeV = 2370 СГСЕ деб қабул қилиб ядронинг радиусини аниқлаш мумкин:
R =    
бу ерда r0 =     =     = 1,22 · 10-13 сm.
Бундай усул билан ядронинг "Электрик радиус" и аниқланади. Атом ядроларининг радиуслари нейтрон, электрон ва бошқа элементар заррачаларнинг ядродан сочилишини ўрганилганда тадқиқот қилиш мумкин .
Ядронинг самарали кесими оқимдан заррачаларни чиқарадиган тушаётган зарачалар оқимига перпендикуляр бўлган ядрони тешиб ўта олмайдиган ўлчамли майдон деб фараз қилсак майдонга  га
Download 0,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish