Bilimlar bazasi va ekspert tizimlar haqida Reja

EKSPERT TIZIMLARDAN FOYDALANISH 

•

 

Ekspert tizimlarni aniqlash 

•

 

ET ni qo'llash mezoni 

•

 

ET lardan foydalanish 

•

 

ET larni Ekspert insonlarga nisbatan yutuqlari 

•

 

ET turlari 

EKSPERT TIZIMLARNI ANIQLASH 

Ekspert tizimlar —  bu sun'iy intellektning yorqin va tez rivojlanadigan 

sohalaridan biridir. 

ETlar maslahat beradi, tahlil qiladi, sinflarga ajratadi va diagnoz qo'yadi. Ular 

odatda mutaxassis tomonidan ekspertiza o'tkazilib, yechiladigan masalalarga 

yo'naltirilgandir. Protsedura tahlil ishlatadigan mashina dasturlaridan farq qilib, 

ETlar deduktiv fikrlash asosida kichik predmet sohada masalani hal etadi, bu 

tizimlar ko'pgina hollarda yaxshi tuzilmagan va aniqlanmagan masalalarning 

yechimini topa olish bilan farqlanadi. Ular evristik qoidalar yordamida masalani 

aniq bo'lmagan qismlarini mantiqan to'ldirishadi, bu esa kerakli bilimlar yoki vaqt 

---

Aim.uz 

Aim.uz 

 

yetishmasligi bois butunlay tahlil qilib bo'lmaydigan tizimlarga juda ham to'g'ri 

keladi. 

ETlarning afzal shundaki, ular bilimlarni to'play olish, uzoq vaqt saqlash, 

eskilarini yangilay olish kabi xususiyatlarga ega. Bu xususiyatlar ma'lum bir 

korxonada ma'lum vaqtgacha mutaxas-sislarsiz, nisbatan mustaqil ishlash 

imkoniyatini yaratadi. Bilimlarni to'plash, eng yaxshi va tekshirilgan yechimlarni 

qoilab, korxonada ishlayotgan mutaxassislarning malakasini oshirish imkonini 

beradi. 

Sun'iy intellektning mashina sanoati va iqtisodda qo'llanishi ETlarga asoslangan. 

Ular yordamida mahsulot sifatini oshirish va vaqtni tejash, shuningdek ish unumi va 

mutaxassis malakasini oshirish yaxshi natijalar bermoqda. 

Mahsulot tizimlari uchta asosiy komponentlardan iborat: 

•

 

Bilim bazalari yoki qoidalar to'plami; 

•

 

Ishchi xotira; 

•

 

Chiqarish mexanizmi. 

Bu tizimda biror masala yechilganda: bilimlar bazasida kerakli qoidalar 

to'planadi, muayyam masalaga taalluqli to'plangan bilimlar, qoidalar asosiy ishchi 

xotirasida ishlanadi va yangi qonun-qoidalar natija sifatida chiqarish mexanizmi 

orqali olinadi. 

Odatda, logika masalalarini yechishda ikkita usul qo'llaniladi: 

birinchi usulda ishchi xotiralardagi boshlang'ich informatsiyani olish, boshqa 

yordamchi narsalardan foydalanib, qoidalarni qo'llash ishlari bajariladi. Bu usul 

to'g'ri zanjirli fikrlash deyiladi. 

Bilimlarga asoslangan tizimlar qo'llanilish sohasini bir nechta asosiy sinflarga 

guruhlash mumkin: 

Bular tibbiyot diagnostikasi, nazorat qilish va boshqarish, mexanika va elektr 

qurilmalar diagnostikasi, o'qitish va hokazo.