Bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari muammo, gipoteza, nazariya

Muammo va uning tafakkur jarayonida tutgan o`rni.

Muammo - javobi bevosita mavjud bilimda bo`lmagan va echish usuli noma`lum bo`lgan savol. Masalan: Jahon tajribasiga murojaat qilsak, millatning mafkurasi bir emas, balki bir necha avlodning umri davomida ishlab chiqilishi va takomilga erishuviga guvoh bo`lishi mumkin.

Gipoteza - bilimlarning mavjud bhlish va taraqqiy etish shakli.

Gipoteza - o`rganilayotgan xodisaning sabablari va xususiyatlarini tushuntiradigan asosli taxmin tarzdagi bilim shaklidir. Masalan: Ptolomey Erning harkatlanmaydigan markaz ekanligi haqidagi gipotezasi Kaperninkning geliotsentrik nazariyasi asoslanadigan faktlarga zid kelganidan keyin rad etiladi.