Bilogik faol moddalarnitozalash

HUJAYRALAR BUTUNLIGINI BUZISH USULLARI

Ajratib olish va tozash usullari so’nggi maxsulotning tabiati bilan belgilanadi. Hujayralar butunligini buzish quyidagi usullar bilan amalga oshiriladi:

Fermentativ usullar bilan.

Sanoat miqyosida fizik usullar katta ahamiyatga ega. Ularni quyidagi usullar bilan amalga oshiriladi:

• 
  Ultratovush;
  
• 
  Kurakchali yoki vibratsionn dezintegratorlarbilan;
  
• 
  Katta bosim ostida kichik teshikchalar orqali siqibchiqarish;
  

-Muzlatilgan massani ezish orqali;

• 
  Maydalash;
  
• 
  Osmotik shokorqali;
  
• 
  Bir necha bor muzlatish va eritishorqali;
  

Dezintegratsiyaning fizik usullari olinadigan so’nggi maxsulotning sifatiga salbiy ta‘sir etadi.

Xujayra devorini tanlovchan va yumshoq usullarda parchalash kimyoviy (mikroorganizmlarning xujayra devorini buzish toluol, butanol, SFM yoki antibiotiklar: polimiksin, novobiotsin, nistatinlar bilan ishlov berish orqali amalga oshirish mumkin) va fermentativ (bakterial xujayralar EDTA (etilendiamintetraamin kislotasi), ishtirokida lizotsim ta‘sirida parchalanadi) usullar bilan amalga oshiriladi. Achitqilarning devori esa shilliqqurtning zimoliaza fermenti yoki zamburug’ yoki aksinomitset tabiatli fermentlar bilan parchalaniladi.

Hujayralarning dezintegratsiyasidan so’ng maxsulotni tozalash mumkin.

Agarda mahsulot tozalanmagan holatda kerakli faollikka ega bo’lsa va uni qo’llash vaqtida muhitdagi yot moddalar nojo’ya ta‘sirni ko’rsatmasa, u holda moddani mukammal tozalash talab etilmaydi.

Ba‘zi, an‘anaviy biotexnologik jarayonlar umuman maxsulotni ajratish b’ichini qo’llamaydi.

BFM larni tozalashda qo’llaniladigan usullar.Ajratib olish usullari va ularning klassifikatsiyasi BFMniajratibolishvatozalashusullariningqat‘iyklassifikatsiyasimavjudemas,biroqturlixil

yondashuvlar mavjud.

Shulardan biri tozalash jarayonini utkazish tavsifiga kura ajratish bo’lib – fizik va kimyoviy usullarga bo’linadi.

Songgi mahsulotni agregat xolatiga kora ajratish usullari quyidagilarga bolinadi:

• 
  agar ajratib olingan mahsulot eritmada bo’lsa (ekstraksiya, adsorbsiya, kristall, membrana orqali filtrlash);
  
• 
  agarda ajaratib olingan mahsulot qattiq faza ko’inishida bo’lsa (tindirish, filtrlash, sentrifugalash)
  

Agarda songgi mahsulotni bir usul bilan ajratib olish imkoni bo’lmasa, u holda birnecha usullar kombinatsiyasiqo’llaniladi.