Биология гурухи тингловчиси Жумаев Уткирнинг малака иши такдимоти

Биология гурухи тингловчиси Жумаев Уткирнинг малака иши такдимоти

Мавзу: Куббасимонлар синфининг ер юзида таркалиши хамда уларнинг келиб чикиши

Мундарижа:

1. Kordaitlarning kelib chiqishi va tuzilishidagi o‘ziga xos xususiyatlar.

2.Ginkgo bilobaning tuzilishidagi xususiyatlar.

3.Ninabarglilarning morfologik tuzilishi, ko‘payishi va hozirgi kunda tarqalgan oilalari.

• Tayanch ibora va atamalar: nutsellus, endosperm, qubba, anteridial va protallial hujayralar, smola yo‘llari, chang nayi.

• Kordaitlar tartibi — Cordaitales
• Kordaitlar, asosan paleozoy erasida o‘sib, hozir qurib bitgan o‘simliklar tartibidir. Ularning qoldiqlari yuqori devondan yura davrigacha hosil bo‘lgan qatlamlarda, ayniqsa perm-karbon davr qatlamlarida ko‘p uchraydi. Tartibning eng yaxshi o‘rganilgan vakili Cordaites avlodidir. Kordaitlar (96-rasm) baland, lekin ingichka daraxt bo‘lib, bo‘yi 30 m ga yetgan. Tanasining uchida qalin shoxlar bo‘lib, chiziqli lantsetsimon, cheti butun katta-katta oddiy barglar chiqargan. Ayrim turlarida barglarining uzunligi 1 m, eni 15 sm bo‘lgan. Barglaridan parallel, ba’zan dixotomik shoxlangan tomirlar o‘tgan.

• Гинкголар тартиби — Ginkgoales
• Ginkgoales tartibi hozir Ginkgoaceae degan atigi bitta oilani o‘z ichiga oladi, bu oilaning birdan-bir vakili ginkgodir (Ginkgo biloba). O‘tmish geologik davrlarda bu tartib anchagina formalarga ega bo‘lgan. G. biloba hozir yovvoyi holda uchramaydi va Xitoy bilan Yaponiyada, shuningdek, G‘arbiy Yevropaning botanika bog‘larida ko‘plab o‘stiriladigan madaniy o‘simlik sifatidagina ma’lum. G. biloba o‘sadigan daraxt bo‘lib, balandligi 30-40 m ga, yo‘g‘onligi 3-4 m ga yetadi, po‘stlog‘i to‘q kul rang va silliq bo‘lib, keyinchalik har tomonga yoyilib ketadigan piramidal shox-shabbasi bor.

• Ninabarglilar tartibi — Coniferales
• Bu tartibga oddiy qarag‘ay — Pinus silvestris misol bo‘la oladi (98-rasm). Qarag‘ay katta, adl daraxt bo‘lib, bo‘yi 40 m gacha boradi. Tashqi ko‘rinishi o‘zi yashab turgan sharoitga ko‘p darajada bog‘liqdir. O‘rmon ichkarisida o‘sadigan bo‘lsa, tanasi ingichka bo‘lib, uchidan ixcham shox-shabba chiqaradi, ochiq joyda yoki o‘rmonning siyrak joylarida o‘sadigan bo‘lsa, tanasi tezda shoxlanib, shox-shabbalari yoyilib ketadi.

Foydalaniladigan adabiyotlar

• Burigin V. A., Jongurazov F. X. Botanika. Toshkent, “O‘qituvchi”, 1977.
• Kursanov A. va boshqalar. Botanika. Toshkent O‘rta va Oliy maktab Davlat nashriyoti. 1963.
• Mustafayev S. M. Botanika. Toshkent, “O‘zbekiston”, 2002.
• Sahobiddinov S. S. O‘simliklar sistematikasi. Toshkent, “O‘qituvchi”, 1976.
• Xudoyqulov S. M., Nazarenko L. N. O‘simliklar sistematikasidan amaliy mashg‘ulot. “O‘qituvchi”, Toshkent, 1984.
• Zokirov K. Z., Jamolxonov X. A. Botanikadan ruscha-o‘zbekcha ensiklopedik lug‘at. I tom. “O‘qituvchi” Toshkent, 1973.
• Жизнь растений. I-VI т. М. “Просвещение”, 1976-1986.
• Комарницкий Н. А., Кудряшов Л. В., Уранов А. А. Ботаника: систематика растений. “Просвещение”, М., 1975.

E’tiboringiz uchun raxmat