KIRISH O ‘zbekistonda am alga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning hozirgi bosqichi kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish, unga keng iqtisodiy erkinlik berish bilan tavsiflanadi. Shu jih atd an , hozirgi kunda respublikam izda kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga alohida e ’tibor berilm oqda. C h u n k i, k ich ik biznes va tad b irk o rlik sohasini rivojlantirish masalasiga davlatim iz iqtisodiy siyosatining strategik vazifasi sifatida qaralmoqda. K ichik biznes kapital taqchilligi sharoitida k o ‘p m ablag‘ talab etm aydigan xo'jalik faoliyati sifatida resurslar aylanm asining yuqori s u r’atlarin i ta ’m in lay d i, iq tiso d iy o tn i qayta qurish, iq tiso d iy nobarqarorlik va resurslar cheklanganligi sharoitida iste’m ol bozorini shakllantirish va uni to'ldirish m uam m osini tez ham da tejam li tarzda hal etadi. K ichik korxonalar iste’mol talabining o ‘zgarishiga darhol m oslashadi va shu y o ‘l bilan iste’mol bozoridagi zaruriy m uvozanatni ta ’m inlaydi. K ichik biznes yangi ish o ‘rinlarini yaratishi bilan ishsizlik m uam m osini hal etishda m uhim rol o ‘ynaydi. H o zirg i p ay td a u sh b u so h a n a fa q a t iq tiso d iy o tn in g o ‘sish su r’atlarini jadallashtirishda, balki m am lakatim iz uchun nihoyatda m uhim bo'lgan bandlik va aholi darom adlarini oshirish m asalalarini hal etishda ham etakchi o ‘rin tutm o q d a. Oxirgi yillarda respublikamizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik bilan shug'ullanuvchi k o rx o n alar soni yil sayin o rtib b o ray o tg an i so h an in g izchil rivojlanayotganligidan dalolat beradi. M a ’lum ki, 2010-yilning 7 dekabr kuni 0 ‘zbekiston R espublikasi Konstitusiyasi qabul qilingan kunning 18 yilligiga bag‘ishlangan ta n ta n a li y ig ‘ilish d a 0 ‘z b e k isto n R esp u b lik a si P re z id e n ti I.A .K arim ov «M am lakatim izni m odernizatsiya qilish y o ‘lini izchil davom ettirish - taraqqiyotim izning m uhim om ilidir» m avzuida m a’ruza qildi. 2011 -yil m am lakatim izda «Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili» deb e ’lon qilindi. D avlatim iz rahbari to m o n id an «K ichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili» bo'yicha qabul qilingan davlat dasturida quyidagi asosiy ustuvor yo‘nalishlarga alohida e ’tib o r qaratish zarurligi ko‘rsatib 0‘tild i1. Birinchi navbatda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarining huquq va m anfaatlarini him oya qilish, ushbu soha rivoji uchun yanada keng yo'l ochib berish m aqsadida m avjud norm ativhuquqiy bazani tanqidiy nuqtai nazardan qayta ko ‘rib chiqish, yangi qo n u n hujuatlarini qabul qilish lozim. Ikkinchi ustuvor yo‘nalish - kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyati uchun yanada qulay m uhit yaratishdan iborat. M a’lum ki, so'ngi yillarda tadbirkorlik sohasida o ‘z ishini ochish uchun ruxsat olish, soliq, m oliya va statistika organlariga hisobot topshirish m asalalarini tartibga solish bo'yicha ancha ishlar qilindi va qilinm oqda. Ayni paytda kichik biznes subyektlarining eneigiya, gaz, suv va kanalizasiya, issiqlik ta ’m inoti va boshqa shu kabi m uhandislik-kom m unikasiya tarm oqlariga ulanishi yoki ulam i qurishda ish tiro k etishi u ch u n ruxsat olish tartib -q o id alarin i soddalashtirish masalasi b o ‘yicha ham q o ‘shim cha chora-tadbirlar belgilanishi zarur. Uchinchi m uhim m asala kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasi uchun soliq va boshqa to'lovlar borasida qulaylik va engilliklar yaratish bilan bogMiqdir. Albatta, so ‘nggi yillarda xo'jalik subyektlari uchun yagona soliq to ‘lovi stavkasini 2005-yildagi 13 foizdan 7 foizga tushirish yoki qariyb 2 barobar kam aytirish b o 'y ich a ko‘rilgan ch o ra-tad b irlar kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivoji uchun katta im koniyatlar tug‘dirm oqda. Shu borada 2011-yildan boshlab bu ko'rsatkichning 7 foizdan 6 foizga tushirilishi, hech shubhasiz, davlatim iz to m o nidan ishbilarm on va tadbirkorlaiga ko'rsatilgan yangi bir im tiyoz b o ‘lib xizm at qiladi. T o‘rtinchidan, kichik biznes subyektlariga ishlab chiqarishni m odem izatsiya qilish va texnologik yangilash uchun o 'rta va uzoq m uddatga m o 'ljallangan kreditlar berish tizim ini yanada takom illashtirish, m avjud m uam m olarning echim i bo'yicha am aliy choratadbirlar ishlab chiqish zarur. Beshinchidan, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarining tashqi iqtisodiy faoliyat sohasida ishtirok etishi, ularning eksport salohiyatini oshirish, m intaqa va jah o n bozorlariga chiqishini kengaytirish m uam m osini hal etishga jiddiy aham iyat qaratish lozim. Oltinchidan, yuqori texnologiyalarni talab etadigan iqtisodiyot tarm oqlarida innovatsion texnologiyalarga asoslangan kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishga keng y o ‘l o ch ib berish zarur.
