Bob. Psixik rivojlanishni t u sh u n ish n in g madaniy-tarixiy konsepsiyasi. L. S. Vigotskiy va un in g maktabi

Mavzuni mustahkamlash uchun nazorat savollari:
1. Zamonaviy rus yosh davrlari psixologiyasining asosini n i­
ma tashkil qiladi?
2. L.S.Vigotskiyning bolani madaniy rivojlanish muammolari- 
ga bag‘ishlangan asarlarini ko‘rsating.
3. L.S.Vigotskiy psixik hodisalarni tadqiq qilishda qanday 
metodni ishlab chiqqan?
4. L.S.Vigotskiy o ‘zining nutq tushunchalari rivojlanishining 
eksperimental tadqiqotida tilning asosiy birligi sifatiga qanday 
ta’rif bergan?
5. Bolalar taraqqiyotining 4 ta asosiy qonuniyatlari yoki o‘ziga 
xos xususiyatlarini kim aniqlagan?
6
. Davriylik qanday kechadi?
7. Involutsiya jarayoni qanday kechadi?
8
. Involutsiya jarayonini ko‘rsating.
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari:
1. 
L.S.Vigotskiyning bolani madaniy rivojlanish muammolari-
ga bag‘ishlangan asarlarini ko‘rsating.
a) *«Psixologiyadagi instrumental metod», «Bola rivojlanishida 
vosita va belgilar», «Oliy psixik funksiyalarni rivojlanish tarixi», 
«Tafakkur va nutq»;
b) «Buyuk didaktika», «Psixologiyadagi instrumental metod», 
«Tafakkur va nutq»;
186

---

c) «Psixologiyadagi instrumental metod», «Bola rivojlanishida 
vosita va belgilar»;
d) «Tarbiya prinsiplari», «Bola rivojlanishida vosita va belgilar», 
«Oliy psixik funksiyalarning rivojlanish tarixi», «Tafakkur va nutq».
2. L.S.Vigotskiy psixik hodisalarni tadqiq qilishda qanday 
m etodni ishlab chiqqan?
a) *eksperimental-genetik metodni ishlab chiqqan;
b) eksperimental m etodni ishlab chiqqan;
c) kuzatuv m etodini ishlab chiqqan;
d) analiz-sintez m etodini ishlab chiqqan.
3. L.S.Vigotskiy o‘zining nutq tushunchalari rivojlanishining ekspe­
rimental tadqiqotida tilning asosiy birligi sifatida qanday ta’rif bergan?
a) so‘z tarixining empirik bosqichini aniqlash;
b) *tilning asosiy birligi sifatida so‘z tarixining empirik bos­
qichini aniqlash emas, balki so‘zlar ortida turuvchi o‘sha aloqa 
tizim ining funksional rolini qayd qilish vazifasini qo‘ygan;
c) so‘zlar ortida turuvchi o‘sha aloqa tizimining funksional ro­
lini qayd qilish vazifasini qo‘ygan;
d) so£zni muloqot faoliyatining asosiy bo‘g‘ini va omili deb atagan.
4. Tushuncha nima?
a) tafakkur qilish usuli, bunda murakkab obyektlar qismlarga 
bo‘linib o‘rganiladi;
b) *narsa va hodisalarning m uhim belgi va xususiyatlarini bit- 
ta o‘zi yoki so‘zlar guruhi bilan ifodalashdan iborat tafakkurning 
mantiqiy shakli;
c) biror narsaning m a’nosi va ahamiyatini anglash qobiliyati, 
asosiy erishilgan natijasi;
d) inson aqliy faoliyatining yuksak shakli.
5. Involutsiya jarayoni qanday kechadi?
a) jadal rivojlanishga tayanadi;
b) * jadal rivojlanishga tabiiy sur’atda hosil bo‘lganlar yo‘q 
qilinadi yoki (yangidan tuziladi) tubdan yangilanadi;
c) rivojlanishda qoloqlik kuzatiladi;
d) rivojlanishning doimiy bosqichlarida sodir b o lib turadi.
187