Boshning plastik anatomiyasi

77-rasm. 78-rasm.


0‘mrov suyagi va trapetsiyasimon muskulning to‘g‘ri tan- langan rakursi tasvirga hajmli ko‘rinish beradi.
Model orqa tomondan ishlanganda, umurtqa pog‘onasi o‘mida hosil boigan ariqcha o‘rta chiziq boiib xizmat qiladi, — u bo‘yinning ettinchi umurtqasidan ensa do‘ngligigacha davom etadi hamda bo‘yin va bosh burilganda, albatta, yon tomon


114




bilan qo'shilib ketadi. Ensa do‘ngligidan yuqorida boshning o‘rta chizig'i va ensa do‘ngligi, quloq tirqishi va yonoqlardan o‘tuvchi xochning ikkinchi chizig‘i belgilanadi. Ushbu chiziqlar boshning burilishi va egilishini ko‘rsatadi.
Boshqa turdagi rasmlardan farqli o'laroq, bosh va bo‘yin tasviri ishlangan rasmda asosiy e’tibor elka kamaridan yuqori bo‘lgan qismga qaratiladi.
Tirik modelga qarab rasm chizishga o‘tishdan oldin, rassom odam boshining chizgilarini tasawur va xotiraga asos- lanib ko‘p marotaba ishlashi kerak; bu rassomga boshning, figu- raning xarakterli shaklini tez tushunib etish va teranroq idrok etishda yordam beradi.
Naturadan bosh rasmi uzoq muddatli tarzda chiziladimi, yoki tez qalamchizgilar chiziladimi tasvirlash jarayoni metodik ketma-ketlikka rioya etilgan holda olib borilishi lozim. 79- rasm.





115




Bosh shaklini tushunib etish va model shaklini xarakter- lovchi sermazmun holatni (joylashuvni) aniqlash uchun har bir uzoq davom etuvchi rasmni umumiy chizgilar chizishdan bosh- lash tavsiya etiladi. Modelning uzoq muddatli tasviri ishlan- ganida, ushbu modelning bir nechta chizgilarini ishlash foydali, ammo boshqa nuqtai nazardan olib qaralsa, chizgilar chizishdan asosiy maqsad modelning uch tomonli shaklini to‘liqroq tasav- vur etishdan iborat. Shuningdek, o‘quvchilar qadimgi usta ras- somlarning portret asarlaridan nusxalar ko‘chirishlari va ularning ijodlarini o‘rganishlari muhimdir (80-rasm).





80-rasm.
ii6