Cademic Research in Educational Sciences немис ва узбек тилларида суз ясаш усуллари



Download 2,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/8
Sana11.05.2022
Hajmi2,34 Mb.
#601983
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
nemis-va-uzbek-tillarida-suz-yasash-usullari-kompozitsion-usul-misolida

cademic Research, Uzbekistan
Page 243
www.ares.uz


cademic Research in Educational Sciences
Нафакат мустакил, балки фразали ёки ономастик синтагмалар хам 
композита 
таркибий 
кисми 
булиб 
келиши 
мумкин 
(Vor-Ort-Termin,
Vieraugengesprach, Schwarzmeerhafen).
Хар иккала бевосита ташкил этувчи кисмлар узаро хоким-тобе 
муносабатда (субординация) ёки тенг хукукли муносабат(координация)да 
булиши 
мумкин. 
Биринчи 
холатда 
детерминатив 
композита 
-
Determinativkomposita 
(Grofi\stadt -кат т а шауар, dunkel\rot -т уц цизил),
иккинчи холатда копулатив композиталар - Kopulativkomposita5 
(Stumpfhose,
Dichter\komponist, taub\stumm -кар-соцов)
ясалади.
Композиталарнинг ушбу икки муносабати микдори суз туркумларига 
караб фарклидир. Сифатларда купрок копулатив/координатив муносабат 
(deutsch-polnische Gesprache - немис-полша мууокамалари, schwarzrotgoldene
Fahne 
-
цора-цизил-тилла 
ранг 
байроц)
кузатилса, 
от, 
феълларда
детерминатив(хоким-тобе) муносабат етакчилик килади.
Кушма сузнинг кайси суз туркумига, родга ёки кайси турланиш каторига 
мансублиги, одатда, иккинчи (ташкил этувчи) компонент оркали белгиланади. 
Шунга монанд 
Hochhaus (куп цаватли уй)
от, 
haushoch (баланд)
сифат суз 
туркумига мансуб.
Узбек тилшунослигида суз ясалиши усуллари борасида, асосан, икки хил 
караш мавжуд. А. Хожиевнинг узбек тилида, факатгина, бир усули, яъни 
аффиксация усули оркали янги сузлар ясалиши хакида келтирган далил ва 
илмий хулосалари уринли булса-да, суз ясашнинг бир неча усули мавжудлиги 
туFрисидаги анъанавий карашни туFри деб хисоблаймиз. Чунки киёсланаётган 
немис тилида хам шу каби бир неча усуллар учрайди, бу эса уларни 
чоFиштирма аспектда тадкик килишда туFилиши мумкин булган терминологик 
тушунмовчиликларни имкон кадар камайишига сабаб булади.
Суз ясалиши хакида фикр юритилган купсонли адабиётлар хамда 
дарсликларда узбек тилида суз ясашнинг куйидаги усуллари берилган:
- аффиксация усули;
- фонетик усул;
- семантик усул;
- композиция усули;
- аббревиация усули.
ХУЛОСА
Адабиётлара «икки ва ундан ортик сузнинг кушилиши оркали янги суз 
ясашга композиция усули билан суз ясаш дейилади» шаклида берилган
„Koordinativkomposita“ деб хам номланади
5

Download 2,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish