Davlat va huquq nazariyasi

6-kazus
Parlamentda “Jamoatchilik nazorati to‘g‘risida”gi qonunning yangi tahrirdagi loyihasi muhokamasi bo‘lib o‘tdi. Unda UzLiDeP partiyasi qonun loyihasini mukammal ekanligini va undan ortiq jamoatchilik nazoratini ta’minlash mumkin emasligini, buning uchun eng avvalo jamoatchilikning o‘zi tayyor bo‘lishi to‘g‘risidagi fikrlarni bildirib, qonun loyihasining ikkinchi va uchinchi o‘qishlarini bitta yalpi majlisda ko‘rib chiqib qabul qilishni taklif etdi.
Bunga javoban Adolat sotsial-demokratik partiyasi a’zolari qonun loyihasining sanktsiya qismi umumiy bo‘lib qolganligini, mazkur qonun normasi buzilgan taqdirda qanday jazo turi belgilanishi ochiq qolayotganligini ta’kidladi va loyihani ma’lum muddatga uchinchi o‘qish uchun qoldirishni taklif etdi.


7-kazus
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 2-moddasi talablariga ko‘ra, “Davlat xalq irodasini ifoda etib, uning manfaatlariga xizmat qiladi. Davlat organlari va mansabdor shaxslar jamiyat va fuqarolar oldida mas’uldirlar”, deb belgilangan. Ya’ni, davlat Siz-u bizning manfaatlarimizga xizmat qilishi aniq belgilangan. Shu bilan birga,
20-moddada “Fuqarolar o‘z huquq va erkinliklarini amalga oshirishda boshqa shaxslarning, davlat va jamiyatning qonuniy manfaatlari, huquqlari va erkinliklariga putur yetkazmasliklari shart”ligi belgilangan, ya’ni, Siz-u bizning manfaatlarimiz davlatning manfaatlariga putur yetkazmasligi shartligi belgilangan.
E’tibor bergan bo‘lsangiz, Asosiy qonunning mazkur ikkita moddasi bir biriga qarshi kelayotgandek. Demak davlat Siz-u bizning manfaatlarimiz uchun xizmat qiladimi yoki “o‘zining” manfaatlari uchunmi degan tabiiy savol to‘g‘iladi.


8-kazus
O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi A 2021-yil 20-noyabr kuni Xalq deputatlari Samarqand viloyati Kattaqo‘rg‘on tuman Kengashining qonunga xilof deb topilgan qarori yuzasidan Konstitutsiyaviy sudga buzilgan huquqlarini tiklashni so‘rab ariza bilan murojaat qilgan.
Shu bilan birga, Konstitutsiyaviy sud tomonidan fuqaro A ga belgilangan muddatda ularga fuqarolarning murojaatlarini faqat qonunlarda noaniqliklar aniqlangan hollardagina ko‘rib chiqish vakolati borligi haqida javob bergan. Xalq deputatlari tuman Kengashining qarori ularning ko‘rib chiqilishi shart emas.


9-kazus
Palataning Iqtisodiy islohotlar va moliya masalalari qo‘mitasiga Palata Kengashidan qonun loyihasi kelib tushdi va yarim oy davomida ekspert va olimlar, siyosiy partiyalar fraksiyalari ishtirokida muhokama qilingan holda loyihani takomillashtirdi. Qonun loyihasini muhokama qilib, rais boshchiligidagi qo‘mita a’zolari uni yalpi majlis muhokamasiga kiritish to‘g‘risida qaror qabul qildi va xulosa tayyorladi. Xulosalar fraksiya xulosalariga ham ilova qilingan, “Xalq partiyasi” bundan mustasno, chunki bu partiyada mazkur qonun loyihasining mutlaqo muqobil varianti mavjud edi.
Palata spikeri “Xalq partiyasi”ning xulosasi yo‘qligi sababli qonun loyihasini qabul qilishdan bosh tortdi va qo‘mita raisi e’tiroz bildirgan loyihani yalpi majlisda ko‘rib chiqish masalasini rad etdi. Oxir-oqibat, qonun loyihasining taqdiri "turiqqa etib bordi".