Davlatni elektron usulda boshqarish Bugungi kundagi abtlari «Elektron Belarus» davlat dasturi

Davlatni elektron usulda boshqarish

Davlatni elektron usulda boshqarish quyidagi imkoniyatlarni beradi:

• 
  haftaning 7 kuni va kunning 24 soati elektron xizmat ko‘rsatish;
  
• 
  axborot tengsizligini bartaraf etadi;
  
• 
  aholining butun umri maboynida bilim olishini ta’minlaydi;
  
• 
  aholining hukumatga bo‘lgan ishonchini tiklaydi;
  
• 
  iqtisodni va ma’naviy ongning rivojlaniga olib keladi;
  
• 
  sog‘lom siyosat va mukammal qonunlarni ishlab chiqishni ta’minlaydi;
  
• 
  fuqarolarning keng ishtirokida boshqaruv shaklini yaratadi.
  

Davlat boshqaruv organlari, tashkilotlar va hususiy shaxslar o‘rtasidagi elektron muloqot Internet tarmog‘i orqali “on-layn” rejimida amalga oshiriladi. Bunda qimmatli vaqt tejaladi, o‘z vaqtida olingan ma’lumotlarni qayta ishlash evaziga tezkor boshqaruv qarorlarini qabul qilish imkoni yaratiladi.
Respublika tashkilotlari ish faoliyatlariga axborot kommunikatsiya texnologiyalarini (AKT) tadbiq etilishi boshlang‘ich bosqichi uning avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarini (ABT) yaratilishi bo‘lsa, avtomatlashtirish masalasini asosiy ko‘rsatkichi bo‘lib, tashkilotlararo hamda tashkilot bo‘linmalari ichida lokal elektron hujjat aylanuv tizimini yaratish hisoblanadi. O‘z navbatida AKTning joriy etilganligi, ABTning yaratilishi bilan ifodalansa, avtomatlashgan boshqaruv tizimini yaratilganligi, tashkilotda elektron hujjat aylanuv tizimi mavjudligi bilan ifodalanadi. Odatda, tashkilotlardagi ixtiyoriy ABT o‘z ichiga u yoki bu ko‘rinishda hujjat aylanuv tizimini oladi.

Bugungi kundagi ABTlari

Hozirgi kunda Respublika etakchi olimlari va mutaxassislari tomonidan bir qancha ABTlari yaratilgan:

• 
  Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vaziriligi (OO‘MTV) tomonidan ishlab chiqilgan «Unicos» avtomat boshqaruv tizimi talabalarning davomati va reyting tizimini o‘z ichiga oladi.
  
• 
  Toshkent axborot texnologiyalari universiteti tomonidan ishlab chiqilgan KARMAT (Korporativ axborot resurs markazlarining avtomatlashtirilgan tizimi) dasturi OTMlar axborot resurs markazlarini bazalarini yagona tizimga birlashtirib, undan OTMlardagi kutubxonaga taaluqli bo‘lgan ishlarni bajarishga mo‘ljallangan;
  
• 
  Biznes boshqaruvi uchun dasturlar (BusinessCore);
  
• 
  Buxgalteriya hamda va masofaviy hisobot uchun dasturlar (UZTO, BEM, E-Report);
  
• 
  Meyoriy-huquqiy ma’lumotlar bazasi (Norma, Pravo va h.k.);
  
• 
  Axborot xavfsizligini ta’minlovchi tizimlar (Nimfayl, Kalitlarni ro‘yxatga olish markazi, kriptoprovayder va h.k.).
  

Hamda mahalliy hujjat aylanuv tizimlari yaratilgan, masalan: E-Hujjat elektron hujjat aylanishi tizimi bo‘lib, tashkilotlarda ish yuritishning mavjud tizimini avtomatlashtirish uchun mo‘ljallangan. E-Hujjat tizimi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 1999 yilning 29 martida 140-son qarori bilan tasdiqlangan me’yoriy hujjatlarga muvofiq ish yuritilishi va hujjatlar ijrosini nazorat qilish talablariga javob beradi.
Tizimning asosiy funksiyalari: elektron hujjatning yaratish; elektron hujjat uchun vazifalarni shakllantirish; hujjatni ro‘yxatga olish va rahbarlar imzosini qo‘yish; elektron hujjatlarning bajarilishi; elektron hujjatlarni kelishish va imzolash; elektron hujjatlar bajarilishini nazorat qilish; arxiv ish yuritilishiga ko‘ra hujjatlarni elektron arxivini yuritish; elektron hujjatlarni saqlash va qidirish; ijro intizomi bo‘yicha hisobotlarni shakllantirish va boshqalar.
E-XAT muhofazalangan elektron pochta tizimi - foydalanuvchilar o‘rtasida elektron xabarlar bilan muhofazalangan almashinuvni tashkil etish uchun mo‘ljallangan. Tizimda ishlash uchun har bir foydalanuvchi elektron raqamli imzo kalitlarini ro‘yxatga olish markazi tomonidan berilgan yopiq kalit va ochiq kalit sertifikatiga ega bo‘lishi kerak.