Electrochemistry

• О‘zbekiston Respublikasi Oliy va О‘rta maxsus ta’lim vazirligi

• FIZIK KIMYO FANIDAN
• Mavzu: Termodinamikaning uchinchi qonuni.

• 17-20 guruh talabasi Ergashev Abduraufxon

• TЕRMODINAMIKANING
• UCHINCHI QONUNI

• Reja:
• 1. Umumiy ma‘lumot.
• 2. Nernst – Plank postulatlari.
• 3. Entropiyaning mutlaq qiymati.
• 4. Mutlaq nol temperaturani olish mumkin emasligi postulati.
• 5. Entropiyaning mutlaq qiymatini hisoblash.

• UMUMIY TUSHUNCHALAR

• Muvozanat konstantasining qiymatini nazariy xisoblashda va boshka ba’zi bir hisoblashlarda termodinamikaviy funktsiyalarning [entalpiya (H), entropiya (S), Gibbs funksiyasi (G), ichki energiya (U) va Gelmgols funktsiyasi (Ђ)] mutlaq qiymatini bilish kerak bo’ladi. Bu qonunlardan foydalanib termodinamikaviy funksiyalarining mutlaq qiymatini hisoblab topish mumkin emas. Termodinamikaning uchinchi qonuni (va postulatlari) dan foydalanib termodinamikaviy funksiyalarning mutlaq qiymatlarini topish mumkin bo’ladi. Masalan, entalpiya (H) va entropiya (S) funksiyalarning mutlaq qiymatini quyidagicha tasavvur qilish mumkin.
• H = HO – HX S = SO + SX (1.)
• Bu yerda H, S – mutloq qiymatlar
• HO, SO – mutlaq nol temperatura T = O dagi qiymat,
• HX, SX – ma’lum temperaturadagi qiymat bilan mutlaq noldagi qiymatning farqi.
• Bu tenglamalardan:
• G = (HO + HX) – T (SO + SX) (2.)
• Yoki HO, SO temperaturaga bog’liq bo’lmagan kattalik
• dG = dHX – TdSX – (SO + SX)dT (3.)
• bo’ladi.
• SHunday qilib, bu kattaliklarning mutlaq qiymatini hisoblash uchun ularning T = O dagi mutlaq noldagi qiymatini bilish kerak.

• Yuqorida bayon etilgan nazariyadan olingan natija va xulosalarni termodinamikaning I va II qonunlaidan keltirib chiqarib bo’lmaydi, shunga muvofiq ba‘zida bu nazariya termodinamikaning III qonuni deb ham ataladi. Bu nazariya natijasida termodinamikaviy funksiyalarning mutlaq qiymatini hisoblashga imkon topildi. (1 – rasm):

• NERNST – PLANK POSTULATLARI

• Nernstning fikricha, temperatura pasaygan sari ΔH va ΔG ning qiymatlari bir – biriga yaqinlashib boradi va nolga ular bir xil qiymatga ega bo’ladi va mutlaq nolda ΔH va ΔG o’zgarish chiziqlari bitta urinmaga ega bo’ladi va bu urinma T o’qiga parallel bo’ladi (bu Nernst postulati).
• Bu nazariyaning matematikaviy ifodasi quyidagicha

• Bu muammolarni yechimi Nernst – Plank postulatlari yordamida topiladi. Mutlaq temperaturaga yaqin temperaturada tajribalarni davom ettirish mumkin emas. Bu temperaturalar chegarasida temperatura o’zgarishi bilan – ΔH, ΔG qanday o’zgarishi to’g’risida faqat faraz qilish mumkin.

• Т  О mutlaq nolga yaqinlashish ishorasidir.

• tenglamaga muvofiq:

• demak

• Termodinamikaning III qonuni yoki issiqlik teoremasi 1906 yil Nernst tomonidan ta’riflangan:
• Absolyut nolda har qanday bir jinsli jismning entropiyasi
• nolga teng.

• Bu ma’lumotlardan olingan natija va xulosalami
• termodinamikaning I va II qonunidan keltirib chiqarib bo‘lmaydi, shunga ko‘ra ba’zan bu nazariya termodinamikaning III qonuni deb ham ataladi va uning yordamida termodinamik funksiyalaming absolyut qiymatini hisoblashga imkon yaratildi.

• ENTROPIYANING ABSOLYUT QIYMATI

• Absolvut nol haroratea vetishish mumkin emasligi postulati:

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• Talipova.X.S, Siddikov.A.S-Fizikaviy kimyo(fanidan laboratoriya va amaliy mashg’ulotlar).
• Sh.P. Nurullayev – Fizikaviy kimyo(to’ldirilgan va qayta ishlangan nashri). 2014y.
• Arziv.uz
• Internet saytlari.

• Chapter 18

• Slide

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

• SHAHRISABZ - 2022