Электроника ва автоматика факультетининг «Радиотехника ва касб таълими» кафедрасида 5522000 – Радиотехника ва 5140900 – Касб таълими ихтисосида таълим олувчи талабалар учун «аналог электрон šурилмалар схемотехникаси»

Takrorlash uchun savollar.

10. 
    Sertifikatlashtirishning tarixini bilasizmi?
    
11. 
    Sertifikat nima?
    
12. 
    Respublikamizda sertifikatlashtirishning eng yuqori rivojlanish davri qaysi vaqtlarga tо‘g‘ri keladi?
    
13. 
    Sertifikatlashtirishda nechta tomon ishtirok etadi?
    
14. 
    Respublikamizda nechta sertifikatlashtirish sxemasidan foydalaniladi? Boshqa davlatlarda-chi?
    

9- SEMINAR. Ekspert auditorlar Xalqaro ISO 9000 seriyasidagi standartlar bо‘yicha ishlarni tashkil etish.

9.1 Ekspert-auditorlar

Sertifikatlashtirish bilan bog‘liq bо‘lgan faoliyatda faol qatnashuvchi shaxs bu ekspert - auditordir. U odatda Sifat tizimlarini, ishlab chiqarishni va mahsulotni sertifikatlashtirishda sinov laboratoriyalarini akkreditlashda va boshqa ishlarda qatnashishi mumkin.

Ekspert - auditor deb, sertifikatlashtirish sohasida muassasa va korxonalar faoliyatini baholash va nazorat qilish huquqiga ega bо‘lgan attestatlangan shaxsga aytiladi.

Ekspert-auditor sifatida О‘zdavstandart tomonidan belgilangan tartibda attestatlangan fan, sanoat, maishiy xizmat, institutlar va boshqa tashkilotlarning vakillari hamda belgilangan hujjatlar bilan ishlashda yetarli chuqur bilimga ega bо‘lgan xususiy shaxs ham bо‘lishi mumkin. Ekspert-auditor quyidagi vazifalarni bajaradi:

• 
  mahsulot, jarayon, xizmatlarni, Sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish;
  
• 
  sertifikatlashtirilgan mahsulot, jarayon va xizmatlarning tavsiflarini hamda sertifikatlashtirilgan Sifat tizimlarini va ishlab chiqarishning turg‘unligini nazorat qilish;
  
• 
  sertifikatlashtirish bо‘yicha akkreditlash idoralari, sinov laboratoriyalarini (markazlarini) va ularning faoliyatini nazorat qilish; - sertifikatlashtirishda tavsiyalar berish.
  

Ekspert-auditor о‘z faoliyatini sertifikatlashtirish milliy idorasi, bir turdagi mahsulotni sertifikatlashtirish idoralari, Sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish doirasida amalga oshiradi.

Ekspert-auditor muayyan talablarga javob berishi lozim:

• 
  tо‘liq oliy ma’lumotli va sertifikatlashtirish sohasida yetarli bilimga ega bо‘lib, faoliyati sertifikatlashtirishning ma’lum turi bо‘yicha attestatlangan bо‘lishi kerak;
  
• 
  oliy о‘quv yurtini tamomlagandan sо‘ng kamida 5 yillik amaliy stajga ega bо‘lishi, shundan kamida 3 yili standartlashtirish, metrologiya, sinovlar, sifatni boshqarish va ta’minlash sohalarida ishlagan bо‘lishi kerak.
  

Ekspert-auditor chuqur bilimli, tadbirkor bо‘lmog‘i lozim. U quyidagi sohalar bо‘yicha bilimlarni mukammal egallagan bо‘lishi shart:

• 
  Respublika sertifikatlashtirish milliy tizimining qoida va tartiblar;
  
• 
  sertifikatlashtirish о‘tkazish bо‘yicha bilimlar va meyoriy hujjatlarni tushunish;
  
• 
  sertifikatlashtirish va akkreditlash bо‘yicha asosiy ishlar mazmuni;
  
• 
  sertifikatlashtirish va akkreditlash bо‘yicha iqtisodiy va huquqiy asoslari; - mamlakat ichidagi va chet ellardagi sertifikatlashtirish va akkreditlash tajribasi;
  
• 
  standartlashtirish, metrologiya va Sifat tizimlarining asoslari;
  
• 
  tekshiruv о‘tkazish va sifatni boshqarishining statistik usullari; Ekspert-auditor tahlil qilish, mantiqiy asoslash, о‘zining fikrini qattiq va asoslangan holda himoya qilishlik; ijodiy qobiliyatga va murakkab vaziyatda tо‘g‘ri qaror qabul qilish xususiyatlariga ega bо‘lishi; haqqoniy, ma’suliyatli, prinsipial ravishda hayrihoh, xushmuomalali, odobli va о‘zini tutabilishlik kabi shaxsiy sifatlarga ega bо‘lishi kerak. Ekspert-auditor tekshirilayotgan obyektning xodimlari bilan aloqada bо‘lish va kerakli hujjatlar bilan tanishish; ma’lumot uchun har qanday qо‘shimcha ma’lumotlar talab qilish (sertifikatlashtirish maqsadlari uchun); tizimda amaldagi meyoriy-uslubiy hujjatlarni takomillashtirish bо‘yicha о‘z taklifini berish; sertifikatlashtiriluvchi mahsulot, jarayon, xizmatlar, Sifat tizimi va ishlab chiqarish bо‘yicha rejalarni tuzatish yuzasidan о‘z mulohazalarini kirgazish huquqiga egadir. Korxonalarda sertifikatlashtirish sohasidagi ishlarni inobatga olib, sertifikatlashtirish milliy idorasi О‘zdavstandart tomonidan ekspert-auditorlar tayyorlash maxsus kurslari tashkil etilib, bu sohadagi о‘qishning tashkiliy tomonlari О‘zSMSITIning asosiy faoliyatlaridan biri deb qaralmoqda. Ekspert-auditorlarini tayyorlash odatda ikki bosqichda olib boriladi: nazariy bilimlarni olish va attestatlash natijasida ularga tegishli rasmiy hujjatlar topshirish.
  

Maxsus kurs tinglovchilarining nazariy bilimlarini О‘zstandart agayentligi tomonidan tuzilgan maxsus komissiya baholaydi. Baholanish natijalari yetarli darajada bо‘lsa, ularga sertifikatlashtirish milliy tizimining ekspert-auditori degan guvohnomasi beriladi (agar attestatlashdan о‘tmasa rad etiladi).

Ekspert-auditorlar ularga yuklatilgan vazifalari bо‘yicha muayyan burch va ma’suliyatlarga egadirlar.