“energo-mexanika” fakulteti

3.5 Qisqa tutashuv toklarini hisoblash.

Elektr ta’minoti tizimida normal ish rejimini buzilishini asosiy sababi elektr tarmoqlarida yoki elektr jihozlarni elementlarida elektr izolyasiyasini ishdan chiqishidan hamda xizmat ko‘rsatuvchi personallarni xatosi oqibatida qisqa tutashuvlarni yuzaga kelishidir. Elektr jihozlarni ishdan chiqishidan keladigan zararni kamaytirish uchun qisqa tutashuvlarda qisqa tutashuv toklarini to‘g‘ri aniqlash va bu bo’yicha elektr jihozlarni, himoya apparatlarni va qisqa tutashuv tokni cheklovchilarni to‘g‘ri tanlash kerak.

Hisoblashni soddalashtirishda eng uzun liniyani olamiz va bu liniya uchun almashlash sxemasini tuzib nuqtalaridagi qisqa tutashuv toklarini hisoblaymiz. Boshqa liniyalar uchun ham qisqa tutashuv toklari shunday bo‘ladi.

Eng uzun liniyani almashlash sxemasini tuzib nuktalaridagi qisqa tutashuv toklarini hisoblash.

a) b)

10-rasm. a) Prinsipial sxemasi; b) Almashtirish sxemasi;

Hisoblashni aniq bo‘lishi uchun aktiv va induktiv qarshilikdan iborat to‘la qarshilikni hisobga olamiz.

11-rasm. Almashlash sxemasi.


Minimal rejimda sxemani elementlarini qashiliklarini hisoblash.

a) Transformator TDN-20000/16.5

ΔP_kz=158 kVt
U_nom=16.5 kV
U_k=12,5%
Aktiv qarshiligi:

Induktiv qarshiligi:

To‘la qarshiligi:

b) Transformator TM-1000/6

ΔP_kz=10,5 kVt
U_nom=6 kV
U_k=5,5%
Aktiv qarshiligi:

Induktiv qarshiligi:

To‘la qarshiligi:

v) Kabel liniya turi AASHv 3x95


L=0.1061 km
x₀=0,078 Om/km
r₀=0,326 Om/km
Aktiv qarshiligi:
r_k1=r₀ ∙L=0,326 ^.0.1061=0.034 Om
Induktiv qarshiligi:


x_k1=x₀^. L=0,78 ^.0.1061=0.008 Om
To‘la qarshiligi:

g) Kabel turi ASB-(3x150 + 1x95) mm²

L=0.13342 km
x₀=0,079 Om/km
r₀=0.206 Om/km
Aktiv qarshiligi:
r_k2=r₀ ∙L=0.206 ^.0,13342=0.027 Om
Induktiv qarshiligi:
x_k2=x₀^. L=0,079 ^.0,13342=0,010Om
To‘la qarshiligi: