Фермента нуклеозид-фосфорилаза



Download 1,1 Mb.
Sana14.04.2022
Hajmi1,1 Mb.
#551867
Bog'liq
Маъруза-10

  • Ферментлар. Ферментли катализ назарияси асослари. Фермент-субстрат комплекси. Ферментларнинг актив марказлари.

Фермента нуклеозид-фосфорилаза

Ферментлар кимёвий реакцияларни тезлаштирувчи биологик катализаторлар бўлиб, табиатига кўра энг юқори даражада такомиллашган оқсил моддалардир. Улар хужайра, тўқима ва турли организмларнинг ҳаётий жараёнларининг асоси бўлган минглаб кимёвий реакцияларни тезлаштиради. Бу гуруҳ моддаларга, яъни биологик катализаторларга фермент номи берилиши ёки уларни иккинчи номи энзим деб аталиши бижғиш жараёнларининг очилиши билан боғлиқ.

  • Ферментлар кимёвий реакцияларни тезлаштирувчи биологик катализаторлар бўлиб, табиатига кўра энг юқори даражада такомиллашган оқсил моддалардир. Улар хужайра, тўқима ва турли организмларнинг ҳаётий жараёнларининг асоси бўлган минглаб кимёвий реакцияларни тезлаштиради. Бу гуруҳ моддаларга, яъни биологик катализаторларга фермент номи берилиши ёки уларни иккинчи номи энзим деб аталиши бижғиш жараёнларининг очилиши билан боғлиқ.
  • Катализ тезлаштирувчи ёки мусбат (тезлаштирувчи) ва салбий (секинлаштирувчи) бўлади. Ундан ташқари гомоген ёки гетероген катализлар бўлади, яъни реакцияларда, реакцияга киришувчи моддалар биокатализатор бир фазада бўлса гомоген катализ, турли фазада бўлса, гетероген катализ дейилади.
  • Ферментлар таъсирида турли хил кимёвий ўзгаришларга учрайдиган моддалар субстратлар деб аталади. Ферментлар бошқа катализаторларга нисбатан анча актив катализатор ҳисобланадилар.

Кимёвий катализаторлардан фарқли равишда биокатализаторлар, яъни ферментлар реакцияларни ўзига хос уч хил асосий шарт асосида амалга ошади:

  • Кимёвий катализаторлардан фарқли равишда биокатализаторлар, яъни ферментлар реакцияларни ўзига хос уч хил асосий шарт асосида амалга ошади:
  • 1 - шарт: Ферментлар реакцияларини ниҳоятда юмшок шароитда амалга оширади.
  • 2 - шарт: Ферментлар реакция шароитида ёки муҳити ўзгариши натижасида ниҳоятда тез ўз ҳусусиятларини ўзгартиради ёки йўқотади.
  • 3 - шарт: Ферментлар танловчандир, яъни кўпинча битта фермент фақат битта реакцияни ва айнан битта моддадаги маълум реакцияни амалга ошишини таъминлайди.
  • Fermentlarning aktiv markazlari:- fermentativ reaksiyalarda fermentlar ishtirokini tekshirish aktiv markazlar haqidagi tushunchalarni keltirib chiqaradi. Ferment molekulasi substrat molekulasidan juda katta bo’ladi. Ular o’zaro birikkanda ferment molekulasining hamma qismi boglanishda ishtirok etmaydi. Ferment substrat kompleksida (FS), fermentning faqat maxsus qismigina ishtirok etadi. Bu fermentning, ayni shu reaksiyani amalga oshirayotgan qismi fermentlarning aktiv markazlari deb ataladi.
  • Ferment faol markazining sxema shaklidagi ko’rinishi
  • Fermentlarning eng muhim xususiyatlaridan biri haroratga sezgirligidir. Fermentativ jarayonlar 70C dan yuqori haroratda davom eta olmaydi, 80-100C da fermentlar o’zining katalitik xossalarini butunlay yo’qotib qo’yadi, oqsil qismi denaturatsiyaga uchraydi, hamma fermentlar uchun muayyan bir harorat bo’lib, bunda ferment yuqori faollikka ega bo’ladi, bu uning harorat optimumi deyiladi. Issiq qonli hayvonlarning tarkibidagi ko’pchilik fermentlar uchun eng qulay harorat 25-37C dir. O’simlik tarkibidagi fermentlarning harorat optimumi 40-60C ga teng bo’ladi. Past (0C dan past) haroratlarda fermentlarning faolligi pasayadi, -60C dan keyin butunlay to’xtaydi.
  • Fermentlarning asosiy xossalari
  • Fermentlar faolligiga muhit pHning ta`siri.
  • Fermentlar muhit pHning o’zgarishiga juda ham sezgirdir, ya`ni har bir ferment muhit pHning ma`lum qiymatida maksimal faollikka ega bo’ladi. Bu qiymat pH optimumi deb ataladi. Ko’p fermentlar neytral sharoitda yuqori darajada faol bo’ladi. Fermentlarning faolligi pH qiymatiga qarab keskin o’zgarib turadi. pHning optimal qiymati turli fermentlar uchun bir xil emas.
  • Ferment
  • pH
  • Ferment
  • pH
  • Pepsin
  • Katepsin B
  • So’lak amilazasi
  • Ichak saxarozasi
  • Amilaza (undirilgan don shirasi)
  • 1,5 – 2,5
  • 4,5 – 5,0
  • 6,8 – 7,0
  • 5,8 – 6,2
  • 4,9 – 5,2
  • Katalaza
  • Ureaza
  • Pankretik lipaza
  • Tripsin
  • Arginaza
  • 6,8 – 7,0
  • 7,0 – 7,2
  • 7,0 – 8,5
  • 7,5 – 8,5
  • 9,5 – 10,0
  • pHning optimal qiymati pepsin uchun 1,5-2,0; so’lak amilazasi 6,8-7,0; tripsin 7,8 ga teng. pH muhitning o’zgarishi ferment faoliyatini pasayishiga yoki butunlay to’xtashiga olib keladi. Natijada fermentning faol markaz strukturasi buziladi.
  • Raqobatli ingibitorlarning ta`siri.

Гипотеза Кошланда об индуцированом соответствии

Литература

  • Волькенштейн М. В., Догонадзе Р. Р., Мадумаров А. К., Урушадзе З. Д., Харкац Ю. И. Теория ферментного катализа / Молекулярная биология. 1972. 431—439.
  • Koshland D. The Enzymes, V. I, Ch. 7. New York, Acad. Press, 1959.
  • Диксон, М. Ферменты / М. Диксон, Э. Уэбб. — В 3-х т. — Пер. с англ. — Т.1-2. — М.: Мир, 1982. — 808 с.

Download 1,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish