Filologiyasi kafedrasi kurs ishi mavzu: Arab tilida “predloglar” mavzusini o’tishda qo’llaniladigan metodlar Bajardi

Mavzuning dolzarbligi. Dunyo tillarining hech birisi yo‘qki, rivojlanish va o‘sish bosqichini tashqi omillar ta'sirisiz bosib o‘tgan bo‘lsa, har bir tilning grammatikasini o’rganish biz o’quvchi talabalarda bu tilni o’rganishda asosiy bilim ko’nikmani hosil qiladi. Xususan Arab tilini o’zlashtirishda va o’qitishda grammatika kelishiklar va old ko’makchilarning o’rni kata. Negaki biz bilamizki arab tili grammatikasida kelishiklar o’zbek tili singari ifodalanmaydi. Ko’pgina holatlarda kelishiklar o’rnida old ko’makchilar qo’llaniladi. Ko‘rib o‘tilayotgan mazkur ishda arab tilida predloglarni o’qitishda samarali usullarni tadqiq etishga harakat qilindi.
Arab tilidagi old ko’makchilar (predloglar) bo‘yicha qilingan ilmiy ishlar talaygina. Ammo: Arab tilida “predloglar” mavzusini o’tishda qo’llaniladigan metodlar haqida izlanishlar kam.. Biz bu ilmiy tadqiqotimiz orqali o’quvchi va talabalarga arab tilida predloglar mavzusini yanada tushunarli va samarali uslubda o’rgatishga ko’maklashishga urindik. Arab tilida predloglarni mukammal o’zlashtirish va o’qitish esa o’quvchi-talabalar va pedagog xodimdan pedagogic mahorat va tajriba talab etadi. Kurs ishining dolzarbligi ham aynan shundadir.
Mavzuning o‘rganilganlik darajasi. Arab tili grammatik jihatdan boy tarixga ega tillardan hisoblanadi. Arab tilida predloglarni ya’ni old ko’makchilarni o’rgatishdagi metodlar talaygina. Bu borada hozirgacha o‘zbek va jahon tilshunoslari va boshqa ko’plab arabshunos olimlar tomonidan kitoblar, grammatik tahlillar yaratilgan Jumladan, Krachkovskiy, A P. Kovalevskiy, T. A. Shumovskiy, P. G. Bulgakov, P. A. Gryaznevich, A. B. Xolidov, Vinnikovlar o‘zbek arabshunoslaridan U. I. Karimov, H. Hikmatullayev, Sh. Shoislomov, N. Ibrohimov, Abduhafiz Abdujabborov Mirqobil Xasanov, M Abzalova kabi olimlar o’zlarining arab tili grammatikasiga oid kitoblari bilan arab tili grammatikasi va arab tilida ko’makchi va predloglar mavzusini o’rganish va o’zlashtirishga o’zlarining katta hissalarini qo’shganlar.
Kurs ishining obyekti va predmeti. Ishning obyekti sifatida arab tilida predloglar mavzusini o’qitishdagi metodlar va usullar tanlab olindi. Kurs ishining predmeti esa arab tilidagi mavjud old ko’makchilar: Mustaqil ko’makchilardan في - da, ichida, على - ga, da, ustida, من - dan, حتى - gacha, بِ - bilan, لِ - uchun, ga tegishli, bilan, birga va shu kabi predloglar Ravish predloglardan esa فوق - ustida, تحت - ostida, tagida, بين - o’rtasida, بعد - keyin, قبل - avval, أمام - yaqinida, وراء - orqasida, داخل - ichida, خارج - tashqarisida va shu kabi predloglar tanlab olindi.