Геометрия укитиш методикаси масалалари. Геометрия укув предмети сифатида. Режа


Мактаб геометрия курсининг мантикий курилиши. Геометрия



Download 59 Kb.
bet4/4
Sana27.06.2022
Hajmi59 Kb.
#710131
1   2   3   4
6. Мактаб геометрия курсининг мантикий курилиши.
Геометрия-геометрик фигураларнинг хоссалари хакидаги фандар.»Геометрия» сузи
Грекча булиб, узбекча «ер улчаш» деган маънони билдиради.Бундай аталиши геометриянинг ер устида улчаш ишлари билан богликлигидан далолат беради.
Мактабда геометрия курси планиметриядан бошланади. Планиметрия – бу геометриянинг бир булими, унда текисликссдаги фигуралар урганилади.
Ихтиёрий дедуктив назариянинг курилиши учун куйидагилар характерлидир.

    1. Таърифланмайдиган асосий тушунчаларни шундай ажратиш керакки , натижада колган барча тушунчаларни такрорлаш мумкин булсин.

    2. Асосий тасдиклар (аксиомалар)ни шундай ажратиш керакки,натижада колга барча тасдикларни сиботлаш мумкин булсин.

«Аксиома» сузи грекча аксеос сузидан келиб чиккан булиб, шубха килинмайдиган тасдикни билдиради.
Геометрияда аксиома , теорема сузлари билан бир которда «Таъриф» сузидан хам фойдаланилади. Бирор нарсага таъриф бериш унинг нима эканини тушунтириш демакдир.
Мактабда урганиладиган геометрия математикадан «негизлар» деган ажойиб кулланма яратган кадимги грек олими Евклид номи билан Евклид геометрияси деб аталади.
Мактабда геометрияни ўрганишни плканиметриядан бошланади. Планиметрия- бу геометриянинг бир булими , унда текисликдаги фигуоалар урганилади.
Бу булимда 1-§ Энг содда геметрик фигураларнинг асосий хоссалари, 2-§ Кушни ва вертикал бурчаклар, 3-§ Учбурчакларнинг тенглик аломатлари, 4-§ Учбурчак бурчакларининг йигиндиси, 5-§ Геометрик ясашлар, 6-§ Туртбурчаклар, 7-§ Пифогор теоремаси, 8-§ Текисликда декарт координаталари, 9-§ Харакат , 10-§
Векторлар, 11-§ фигураларнинг ухшашлиги, 12-§ Кчбурчакларни ечиш, 13-§ купбурчаклар, 14-§ Фигураларнинг юзлари каби темалар урганилади.
Планиметрия булисидан сунг стереометрия булими урганилади.
Стереометрия- геометриянинг бир булими булиб, унда фазодаги фигуралар урганилади. Стереометрияда, планиметриядаги сингари ,геометрик фигураларнинг хоссалари тегишли теоремани исботлаш йули билан аникланади. Бунда аксиомалар билан ифодаланувчи асосий геометрик фигураларнинг хоссалари асос булсиб хизмат килади. Фазода асосий фигуралар нукта, тугри чизик ва текисликдир.
Янги геометрик образ – текисликнинг киритилиши аксиомаларнинг системасини енгайтиришга мажбур этади. Шунинг учун аксиомаларнинг С группаси киритилади.

  1. VIII- синфда систематик геометрия курсининг дастлабки дарслари.

Геометрия систематик курси ўқувчиларга 5 йил давомида укитилади. Геометрия укитиш муддатининг бундай узок давом этишининг узи бу курснинг хар хил кисмларини укитиш методикасида фарк булишига сабаб булади.12-13 ёшлик ўқувчилар билан 16-17 ёшлик ўқувчиларга бир хилда гапириб булмаслиги табиийдир. Аммо методткадаги фарк факат ўқувчиларнинг ёшлари орасида фарк булишидангина вужудга келмайди, асосий сабаб курснинг олдинги булимларини ўрганиш натижасида ўқувчиларнинг борган сари орта борган мантикий усишларидир. Курснинг мантикий структурасини эгалашда маълум бир дажага эришган ўқувчиларга геометрия укитиш унча кийин эмас, аммо систематик курснинг ўқувчиларга дедуктив методни узлаштиришда биринчи кадамлар куйишда ёрдам бериши лозим булган биринчи бобларини укитиш катта кийинчиликларга богликдир.
Геометрияни эндигина ургана бошлаган ўқувчиларнинг психологик хусусиятларига етарли даражада ахамият бермаслик, купинча ўқувчиларнинг урганилаётган фанни тамомила тушунмасликларига сабаб булади. Улар исботларнинг маъносини хам тушунмайдилар .Уларга равшан булган бирорта коидани мантикий асослашдан кура, уни бевосита куриш ёки тажрибада текшириш афзалрокдир. Агар ўқувчи орасидаги мантикий богланишни тушунмайдиган сузлар ёки ибораларни ёд олибгина коладиган булса, албатта, у фанга кизикмай куяди. Геометрияни бу хилда ўрганиш хеч кандай фойда бермайди ва ўқувчиларнинг мантикий тафаккурининг усишига хам, геометриядан билим олишига хам ёрдам бера олмайди. Ўқитувчининг ўқувчиларни биринчи дарслардан бошлабок абстракциянинг юкори боскичига кутаришга, уларда геметрик жисмлар, чизиклар, нукталар хакида тасаввур вужудга келтиришига уриниши шунга олиб келадики, уларга геометрия теварак атрофдаги борликдан ажралган, хакткатда булмаган бир нарсаларни урганадиган фангша ухшаб куринади.
Геометрия курсини шундай куриш керакки, ўқувчилар биринчи дарслардан бошлабок геометрия хакикий оламнинг фазовий шаклларини ўрганишини пайкайдиган булсин. Дастлабки коидалар ўқувчиларнинг бевосита идрокларига, уларнинг тажрибаларига асосан аникланади. Биринчи мавзуни ўрганиш ўқувчиларни асосий геметрик тушунчалар билан таништириши, бир канча тушунчаларнинг таърифларини бериши, геометрик ясашни бажаришда, хисоблашга доир масалалар ечишда ва кискача ёзиб олишда дастлабки малакалар хосил килиши керак. Геометрияни ўрганишда бундан кейинги мувафакиятлар куп жихатдан биринчи дарсларнинг кандай утказилишига богликдир.
Download 59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish