Gidrometallurgik usul Kumush ajratib olish Po‘lat ajratib olish

Pirometallurgik usul

Reja:

1. 
   Gidrometallurgik usul
   
2. 
   Kumush ajratib olish
   
3. 
   Po‘lat ajratib olish
   
4. 
   Cho‘yan ajratib olish
   

Agarda rudalarda mis va nikel yig‘indisi 4–5 foizdan ko‘p bo‘lsa,bu boy xomashyo hisoblanib, bevosita eritishga yuboriladi. Kambag‘al rudalar magnit usuli yoki flotatsiya yo‘li bilan boyitiladi.Ruda va konsentratlar bir xil minerallarga ega, shuning uchun ularga o‘xshash texnologik jarayonlar qo‘llanishi mumkin. Qizdirish davrida suyuq holatiga o‘tishdan oldin, 400–600 °С larda xalkopirit va nikelli minerallari parchalanadi:

2CuFe S₂ = Cu₂S + 2FeS + 0,5S₂
3(NiS · FeS) = Ni₃ S₂ + 3FeS + 0,5S₂
Fe₇S₈ = 7 FeS + 0,5 S₂
(4.3)
(4.4)
(4.5)

Murakkab birikmalarning aralashmasi oddiy sulfidlarga aylanadi:
Ni₃S₂ va FeS.

Bo‘sh jins moddalardan va qo‘shimcha beriladigan flyuslardan paydo bo‘ladigan shlak fazasini hosil qiladi. Oddiy sulfidlar bir-birida cheksiz eriydi va shteyn qatlamini tashkil qiladi. Eritilgan shteynni konverterda qayta ishlanadi. Jarayonga temirni shlak holatiga o‘tkazish uchun flyus qo‘shimcha yuklanadi. Olingankonverter shlaki qaytadan eritish pechiga yuboriladi. Konverter jarayonining asosiy mahsuloti mis-nikel faynshteyni tarkibida 1–3 % Fe bo‘lgan mis-nikel qotishmasidan iborat va bu mahsulot oq mis nikel shteyni deb nomlanadi. Konvertreda havoni puflash davrida kobalt qisman temir bilan birga, shlakga o‘tadi. Nodir metallar to‘liq oq shteynda to‘planadi. Mis-nikel shteynlaridan erkin metallarni ajratib olishning bir necha usullari bor. Asosiy metallar bilan birga nodir metallar, selen va tellur ham ajratib olinadi.