Глоссарий umumiy psixologiya

ILMIY PSIXOLOGIYa - psixik hayotning dalillarini, psixologik qonunlarni, psixik 

faoliyatning mexanizmlarini o’rganadi. Psixik xayogning dalillari miqdor va sifat jihatdan 

xarakterlanadi. Masalan: idrok sharoitlari o’zgarib tursa ham idrok qilingan narsaning inson 

ongidagi obrazi nisbatan o’zgarmay qolaverishi psixik hayotning sifat xarakteristikasi bo’lsa, 

muayyan bir kishining ta’sir ko’rsatuvchi qo’zg’atuvchidan ta’sirlanishgacha ketgan vaqt 

o’lchovi uning miqdor xarakteristikasidir. Psixik dalillarning takrorlanishi natijasida psixologik 

qonuniyatlar paydo bo’ladi. Ba’zi bir psixologik dalillarning yuzaga kelishida har safar buning 

uchun tegishli shart-sharoitlar, ya’ni qonuniyatlar mavjud bo’lishi muqarrar. Masalan: Idrokning 

barqarorligi kishida avval boshdanoq, ya’ni tug’ilishi bilanoq mavjud bo’lmasdan, asta-sekinlik 

bilan qonunlarga binoan shakllana boradi. Psixik faoliyat mexanizmlari, u yoki bu psixik 

jarayonni amalga oshiradigan aniq, anatomik-fiziologik aparatdir, Masalan: sezgilarning 

mexanizmi analizatorlarning ish jarayonidir.