2.2. Ishchi kuchini takror ishlab chiqarish va uniig xususiyatlari.
Ishchi kuchini takror hosil qilish - insonning jismoniy kuchlari va aqliy qobiliyatlarini uzluksiz qayta tiklash va ta'minlab turish, ularning mehnat malakasini muttasil yangilab va oshirib borish, umumiy bilim va kasbiy darajasi o'sishini ta'minlash, qarigan ishchilar o'rnini bosadigan yosh ishchilar avlodini yetishtirish demakdir.
Ishsizlik — mehnatga layoqatli bo'lib, ishlashni xoxlagan, lekin ish bilan ta'minlanmagan ishchi kuchi.
Friksion ishsizlik — malakasiga mos ish qidirayotgan va ish o'rinlar bo'shashini kutayotganlar.
Tarkibiy ishsizlik — ishlab chiqarish va yalpi talab tarkibidagi o'zgarishlar natijasida vujudga keladigai ishsizlik.
Siklik ishsizlik - iqtisodiy siklning inqiroz fazasi ilan bog'liq ravishda vujudga keladigan ishsizlik.
Ishsizlik darajasi - ishsizlarning ishchi kuchi tarkibidagi foizli nisbati.
Oukei qonuni - ishsizlik darajasi va YAMM hajmining orqada qolishi o'rtasidagi nisbatning matematik ifodasi.
Takrorlash uchui savol va topshiriqlar
1. Ishchi kuchini takror hosil qilish deganda nimani tushunasiz va uning xususiyatlari qanday?
2.Ishchi kuchining sifati nima? U qanday omillarga bog'liq? Fan-texnika taraqqiyotida ishchi kuchining sifatiga qanday talablar kuchayadi?
Z. Ish bilan to'la bandlik nima uchun nisbiy ma'noda tushuniladi? Qanday qilib ishchi kuchidan samarali foydalanishga erishiladi?
4. Ishsizlikning asosiy turlariga tavsif bering.
5.. Ishsizlik darajasi qanday hisoblanadi?
Moliyaning mohiyati va vazifalari. Moliya tizimi
Modiyaviy munosabaxlar ko'p qirrali bo'lib, iqtisoddy muiosabatlarningmuxim sohasini tashkil kiladi.
Moliya iqtisodiy kategoriya sifatida pul mablag'laridan foydalanish va uning harakatini tartibga solish bilan
Moliya iqtisodiyot doirasida o'zaro bouliq bo'lgan bir qator vazifani bajaradi.
1. Moliyaning iqtisodiy jarayonlari, tadbirlarni moliyaviy ta'minlash va unga xizmat ko'rsatish vazifasini bajaradi.
2. Moliyaning taqsimlovchi vazifasi, moddiy ishlab chiqarish sohalarida yaratilgan yalpi milliy mahsulotni, ayniqsa, uning milliy daromadni tashkil qiluvchi qismini davlat va mulkchilikning turli shakllariga asoslangan korxonalar, iqtisodiyot tarmoqlari, moddiy ishlab chiqarish sohalari, mamlakat hududlari o'rtasida taqsimlash va qayta taqsimlashda namoyon bo'ladi. Bunday milliy daromadining bir qismi korxona va aholi daromadlaridan turli xil soliqlar olish, renta va bojxona o'lovlari aksiz yig'inlari kabilar orqali davlat qo'lida to'planadi. O'z qulida to'langan milliy daromadning katta qismini davlat moliya vositasida aholiiilg ijtimoiy madaniy ehtiyojlariga (uy joy qurilishi, tibbiyot xizmati, maorif, nafaqa, stipendiya va shu kabilar to'plashga), daromadlar darajasini ushlab turishga, milliy mudofaaga, atrof muxitni muhofaza qilish va shu kabilarga sarflaydi.
3. Moliyaning rag'barlantiruvchilik vazifasi, birinchidan, yaratilgan mahsulot qiymatini taqsimlash jarayonida, ikkinchidan, pul fondlarini tashkil qilish va sarflash mexanizmi rastasida amalga oshiriladi. Ikki holda ham moliya ishlab chiqarish samaradorligiga, uning pirovard natijasiga, mahsulot sifatiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi.
4. Moliyadan ishlab chiqarish, taqsimlash va iste'mol ustidan nazorat qilish vositasi sifatida foydalaniladi. Moliyaviy nazorat korxona (firma)larning moliya intizomga rioya qilish uchun moddiy javobgar bo'lish tizimi, turli soliqlar undirib olish va mablag' bilan ta'minlash tizimi orqali amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |