Ii қисм. Асосий қоидалар I бўлим. Узоқ муддатли активлар I кичик бўлим. Асосий воситалар, номоддий ва бошқа узоқ муддатли активлар

Т/р	Хўжалик операцияларининг мазмуни
Счётларнинг боғланиши
Дебет	Кредит
1.	Харид қилинган номоддий активларнинг бошланғич қиймати (ҳақиқий таннархи) бўйича кирим қилиниши	0410—0490	0830
2.	Корхонанинг ўзида яратилган номоддий активларнинг ҳақиқий таннархи бўйича кирим қилиниши	0410—0490	0830
3.	Устав капиталига улуш сифатида ёки акцияга обуна бўлишга ҳақ тўлаш ҳисобига олинган номоддий активларнинг кирим қилиниши	0410—0490	4610
4.	Текинга олинган номоддий активларнинг кирим қилиниши	0410—0490	8530
5.	Суғурталовчини сотиб олишда активларнинг ҳақиқий баҳоси ва сотиб олиш баҳоси ўртасидаги фарқ сифатида вужудга келадиган гудвилл (фирма баҳоси)ни акс эттириш	0480	8330
6.	Гудвилл (фирма баҳоси) суммасини ҳар ой фойдали хизмат муддати давомида ҳисобдан чиқарилиши	Харажатларни ҳисобга олувчи счётлар	0480
7.	Номоддий активларнинг бошланғич қиймати бўйича сотилиши, ҳисобдан чиқарилиши, харид қилинган қимматли қоғозлар ҳақининг тўлови учун берилиши, бошқа корхоналарнинг устав капиталига улуш сифатида, шунингдек, текинга берилганда ва бошқалар натижасида чиқиб кетиши	9220	0410—0490

5-§. Номоддий активлар амортизациясини ҳисобга олувчи счётлар (0500)
49. Мулкчилик ҳуқуқи суғурталовчига тегишли бўлган номоддий активлар объектлари бўйича жамланган амортизация тўғрисида маълумотлар қуйидаги счётларда умумлаштирилади:
0510 «Патентлар, лицензиялар ва ноу-хаунинг амортизацияси»;
0520 «Савдо маркалари, товар белгилари ва саноат намуналарининг амортизацияси»;
0530 «Дастурий таъминотнинг амортизацияси»;
0540 «Ер ва табиат ресурсларидан фойдаланиш ҳуқуқларининг амортизацияси»;
0550 «Ташкилий харажатларнинг амортизацияси»;
0560 «Франчайзнинг амортизацияси»;
0570 «Муаллифлик ҳуқуқларининг амортизацияси»;
0590 «Бошқа номоддий активларнинг амортизацияси».
50. Номоддий активлар амортизацияси Солиқ кодекси ва Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан 2005 йил 25 мартда 35-сон билан тасдиқланган (7-сонли БҲМС) «Номоддий активлар» (янги таҳрир) Бухгалтерия ҳисобининг миллий стандарти (2005 йил 27 июнь, рўйхат рақами 1485 — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 йил, 25-26-сон, 188-модда) кўзда тутилган усулларга мувофиқ, белгиланган меъёрлар бўйича суғурталовчи томонидан ҳисоблаб чиқилиб, ойма-ой тегишлилигига қараб таннархга ёки давр харажатларига олиб борилади.
51. Номоддий активларга ҳисобланган амортизация суммаси харажатларни ҳисобга олувчи счётларнинг дебети ва (0500) номоддий активлар амортизациясини ҳисобга олувчи счётларнинг кредитига олиб борилади.
52. Номоддий активларнинг чиқиб кетиши (сотилиши, текинга берилиши ва бошқалар)да улар бўйича ҳисобланган эскириш суммаси (0500) номоддий активлар амортизациясини ҳисобга олувчи счётларнинг дебетидан 9220 «Бошқа активларнинг чиқиб кетиши» счётининг кредитига ҳисобдан чиқарилади.
Номоддий активлар амортизациясини ҳисобга олувчи счётлар (0500) бўйича аналитик ҳисоб номоддий активларнинг турлари ва алоҳида объектлари бўйича юритилади.
53. Номоддий активларнинг амортизациясини ҳисобга олувчи счётлар (0500)нинг боғланиши
Олдинги таҳрирга қаранг.