Nutqning mantiqiyligi - yaxlit bir tizim asosida shakllangan, fikrlar rivoji izchil boʻlgan, har bir soʻz, ibora aniq, maqsadga muvofiq ravishda yuzaga keladigan nutq tushuniladi. - Nutqning mantiqiyligi nutqning to‘g‘riligi va aniqligi bilan bog‘liqdir.
- Nutqni tuzishdagi e’tiborsizlik mantiqsizlikni keltirib chiqaradi. Masalan, Kelajakda Samarqand husniga husn bo‘lib qo‘shiladigan to‘rt yulduzli bu mehmonxona kelasi yil foydalanishga topshiriladi (“Zarafshon”). Kelajakda so‘zi, kelasi yil birikmasi mantiqan noto‘g‘ri qo‘llangan.
- Nutq mantiqiyligining asosiy lingvistik sharti – leksik-semantik va sintaktik me’yorga amal qilishdir.
- Masalan, Endi kuy va raqslar tinglab dam oling (“Televideniye”dan). Misolga e’tibor bering. Kuy tinglash mumkin, ammo raqs tinglab bo‘ladimi?
- Xullas, nutqning mantiqiyligi deganda yaxlit bir tizim asosida tuzilgan, fikrlar rivoji izchil bo‘lgan, har bir so‘z, ibora aniq maqsadga muvofiq ravishda ishlatiladigan nutqni tushunamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |