Jamiyatda moddiy ne`matlarni ishlab chiqarish jarayoni mehnat quroli va mehnat buyumlaridan tashqari, bevosita jonli mehnat ham o`z ichiga oladi

Demak, ta`til haqi 4534645 so`m (188943,5*24).
Mehnat ta`tiliga haq hisoblanganida hisobda quyidagicha provodka beriladi:
D-t 8910-«Kelgusi davr xarajatlari va to`lovlari rezervi»- 4534645 so`m

K-t 6710-«Хodimlar bilan ish haqi bo`yicha hisoblashishlar»- 4534645 so`m.

Korxona ishchi va boshqa xodimlari kasal bo`lib qolganida ularga kasallik varaqasi bo`yicha haq to`lanishi lozim. Davolash (tibbiy) muassasa tomonidan berilgan mehnat qobiliyatini yo`qotish to`g`risida varaqa-byulleten nafaqa hisoblash uchun asos bo`ladi. Nafaqa miqdori kasal bo`lishidan ilgari ishlagan oyning o`rtacha ish haqi, kasallik davom etishi va mehnat stajiga bog`liq. Amaldagi qarorga binoan ishlab chiqilgan nizomga asosan ish stajidan qat’iy nazar quyidagi xodimlarga vaqtinchalik ish qobiliyatini yo’qotganligi bo’yicha nafaqa 100 % to’lanadi:
-ishlayotgan ikkinchi jahon urush qatnashchilariga;

-baynalminal harbiylar va ularga tenglashtirilgan shaxslarga;

-qaramog’ida uch yoki undan ortiq 16 yoshga yetmagan (o’quvchilar 18 yosh) farzandlari bo’lgan xodimlarga;
-Chernobil AES avariyasi oqibatlarini bartaraf etishda qatnashgan xodimlarga;
-Chernobil halokati natijasida evakuatsiya qilinib radioaktiv bilan ifloslangan zonalardan ko’chirilgan xodimlarga adenoma, rak va shunga o’xshagan kasalliklarga duchor bo’lganda;
-Ish joyida shikastlanishlar yoki kasbiy kasal bo’lganlarga;
-homiladorlik va tug’ish bo’yicha.
Hisobda turuvchi ijtimoi ahamiyatli kasallikka uchragan xodimlarga umumiy ish stajiga qarab vaqtinchalik ish qobiliyatini yo’qotgan vaqtiga quyidagi miqdorda nafaqa to’lanadi:
a) umumiy mehnat staji 8 va undan ko’p yil bo’lgan, xodimlarga ish haqining 100 % miqdorida;
b) umumiy mehnat staji 5 yildan 8 yilgacha bo’lgan xodimlarga – ish haqining 80 % miqdorida;
v) umumiy mehnat staji 5 yilgacha bo’lgan xodimlarga – ish haqining 60 % miqdorida.
Qolgan kategoriya xodimlarga vaqtinchalik ish qobiliyatini yo’qotgan vaqtiga quyidagi miqdorda nafaqa to’lanadi:
- umumiy mehnat staji 8 va undan ko’p yil bo’lgan xodimlarga, shuningdek 21 yoshga chiqmagan yetim xodimlarga ish haqining 80 % miqdorida;
- umumiy mehnat staji 8 yilgacha bo’lgan xodimlarga ish haqining 60 % miqdorida.
Barcha hollarda vaqtinchalik ish qobiliyatini yo’qotganligi bo’yicha to’lanadigan nafaqa eng kam oylik ish haqidan kam va nafaqa hisoblab topilgan ish haqidan ko’p bo’lmasligi kerak.Ish haqi summasiga ijtimoiy sug`urta ajratmalari hisoblanadigan barcha ish haqi, qo`shimcha haq va to`lovlar (bir martalik beriladigan mukofotlardan tashqari) kiritiladi.

Misol. Ishchi 2019 yil oktabr oyida 5 kun kasal bo`lgan. Bu to`g`rida tibbiyot muassasidan berilgan mehnat qobiliyatini yo`qotish to`g`risidagi varaqa va tabelda yozuvlar bor. Uzluksiz ish staji-7 yil.

Uning avvalgi oydagi ish haqisi quyidagicha bo`lgan:

• 
  Ishbay -1500000 so`m;
  
• 
  Vaqtbay - 200000 so`m;
  
• 
  Oldingi yilning o`rtacha oylik mukofot summasi - 130000 so`m.
  

Mehnat qobiliyatini yo`qotganlik nafaqasini hisoblash uchun o`rtacha oylik haq 1830000 so`m (1500000+200000+130000). Oktabr oyida 22 ish kuni mavjud. O`rtacha kunlik ish haqi 83181,8 so`m (1830000/22)ni tashkil qiladi. Ish staji va kasal bo`lgan kunlarni hisobga olgan holda nafaqa 332727,2 so`m (83181,8*5*0,8)ni tashkil etadi.
Ushbu muomalaga hisobda quyidagicha provodka beriladi: