Kimyo kafedrasi

Boshingni quyi solma,

Buncha qizarma, lola,

Mendan uyolasanmu?

Mo‘jizasiz mo‘jizalar: «UYATCHAN» SUYUQLIK

Ali she’r uchun do‘stiga minnatdorchilik bildirdi va qo‘lidagi probirkani yaxshilab chayqatdi. Probirka ichidagi suyuqlikning yuqori qatlami qizg‘ish-binafsha rangga bo‘yaldi. Go‘yo, suyuqlik chayqatilgani uchun uyalayotgandek edi.

Mo‘jizasiz mo‘jizalar: TUXUM PO‘STLOG‘INI SINDIRMASDAN TOZALASH

Nodir: Tuxum po‘stlog‘ini sindirmasdan tozalashni bilasizmi?

Qodir. Buning uchun biror kimyoviy operatsiya zarurga o‘xshaydi.

Nodir. Barakalla, xuddi shunday qilamiz. Buning hech ham qiyinchiligi yo‘q. Faqat qaynatilgan tuxum va suyultirilgan xlorid kislota bo‘lsa, bas. Tuxum po‘sti asosan kaltsiy karbonatdan iborat bo‘lgani uchun u xlorid kislotada osongina erib ketadi.

Shundan so‘ng Nodir stakanga 150 ml chamasi kislota eritmasini quydi va unga tuxumni tashladi. Tuxum yuzasidan shiddat bilan gaz ajrala boshladi va tuxumning o‘zi ajib bir “raqsga” tushib, suyuqlikda bir maromda chayqaladi. Ko‘p o‘tmay tuxum po‘stlog‘i “erib” bitadi.

Kimyoviy oranjereya

Pardalarning o‘tkazish xususiyati turlicha bo‘lishi ma’lum. Ulardan ba’zilari suvni o‘tkazadi, lekin erigan moddalarni o‘tkazmaydi. Shunday pardani tajriba yo‘li bilan hosil qilish mumkin. Buning uchun eruvchan silikatlar bilan ba’zi metallarning tuzlaridan foydalanish yaxshi natija beradi. Ba’zi kompleks tuzlarning eritmalariga ham ayrim metallarning tuzlari (kristallari) qo‘shilganda kimyoviy ta’sirlashuv natijasida yomon eriydigan tuzlar hosil bo‘ladi va ular osmotik jarayon kuchlarining hisobiga suv molekulalarini kristallar tomonigagina o‘tkazadigan pardalar tarzida faoliyat ko‘rsatadi. Natijada suv kristall holdagi tuzni eritib parda ichidagi suyuqlik miqdorining ko‘payib borishiga sabab bo‘ladi. Bunday parda ichidagi erish va bir qarashda go‘yo kristallarning o‘sib borishdek holat eruvchi modda batamom eritmaga o‘tgunicha va parda sirtidagi va ichidagi kontsentratsiya baravarlashgunicha davom etadi. Muhit (dastlabki eritma) va unda hosil bo‘lgan yangi eritma (parda ichidagi tuz eritmasi)ning rangida tafovut bo‘lgani uchun ham go‘yo suv osti o‘simliklari dunyosini eslatuvchi ajoyib manzara yaraladi.