Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

Etti metal haqida nimalarni bilasiz.
Alkimyogarlar oltin (quyoshdan), kumush (Oydan), mis (Veneradan), temir (Marsdan), qo’rg’oshin (Saturndan), qalay (Yupiterdan), simob (Merkuriydan), olinadi deydi va olov, suvni belgilarini-simvolini taklif qilishdi (1 rasm).
Metallar asosida simob, keyinchalik esa oltingugurt va mishyak yotadi deydi va har xil rangdagi qotishmalarni oladilar. Shu davrda, keramika va shisha ishlab chiqarildi. Rang beruvchi indigo, purpur, marena yaratildi.

Beruniy asrlari va ularda tabiatshunoslik masalalarining hal qilinishi.
Beruniyning muhim asarlaridan biri “Qimmatbaho toshlarni bilib olishga oid ma'Iumotlar kitobi” (“‘Kitob ul-jamoxir fi ma'rifat ul-javohir”), ya’ni G’arbda mashhur “Mineralogiya” kitobidir. Bu kitob 1048-yilda G’aznada yozilgan bo'lib, olim bu asarda birinchi marta qimmatbaho toshlarning solishtirma og’irligini aniqlagan. Buning uchun etalon (ya'ni “qutb”) sifatida oltin andoza qilib olingan. Beruniyning oxirgi yirik asari “Denver о 'simtiklar haqida kitob” (“Kitob us-saydana fi-t-tibb”)dir. Alloma bu asarida. dorishunoslik tarixini o'rganishda muhim ahamiyatga ega 4500 dan ortiq dorivor o'simliklarning yunoncha, hindcha, xorazm ch a, turkcha nomlarim keltirgan. Sharqda bu asar “Saydana” nomi bilan mashhur bo'lib, unda Yaqin Sharq va O'rta Osiyoda o'sadigan dorivor o'simliklarning to'la tavsifi berilgan. G’arbda bu kitob “Farmakognoziya” deb ataladi. Uni farg’onalik tabib Abubakr bin Ali al-Kosoniy 1211-yilda fors tiliga tarjima qilgan.


Pnevmokimyo va unga e’tiborning kuchayishi.
Gaz moddalari kimyosining rivojlanishida o'sha zamonning texnikaviy ehtiyojlari turtki berdi. Masalan, metallarga ishlov berishda murakkab moddalarni oksidlash va qaytarish kabi kimyoviy jarayonlarni o'rganishga bo'lgan talabning amaliy ahamiyati kundankunga ortib borar edi. Moddalarni qayta ishlash kimyoviy jarayonlarida ulaming tarkibidan gaz moddalari ham ajralib chiqadi. Fanda flogiston nazariyasi hukmronligi davrida analitik va texnikaviy ta'limot yo'nalishlarining bir qismi hisoblangan pnevmatik kimyo yo'nalishi endilikda tabiatshunos olimlarning ham e'tiborini o'ziga jalb qildi. 1.1 kidlash lozimki, mavjud kamchiliklariga qaramasdan 11*4 * nazariyasi kimyo fanida umumlashtirilgan ko'rinishga ega PH'li ni dastlabki nazariya edi. Flogistonni ajratib olishga urinishlar, WtiH nd natijada, pnevmokimyoni rivojlantirdi, ko'plab gazlaming p i dun o'rganildi va analitik kimyoning alohida bo'limi bo'lgan H jl ti nnaliziga asos solindi. A. Lavuazye flogiston davrining ikki n l'iin viiiiig’inibelgilaydi: 165 - metallar qizdirilganda yonadi va oksidga aylanadi; - yonish yoki alangalanish bir jismdan boshqasiga ko'chishli mumkin