Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi


Кimyo so’zining ma’nosi, kimyo terminining kelib chiqishini tahlil qilish



Download 0,7 Mb.
bet9/84
Sana18.02.2022
Hajmi0,7 Mb.
#455253
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   84
Bog'liq
Kimyo tarixi birlashtirilgani o

Кimyo so’zining ma’nosi, kimyo terminining kelib chiqishini tahlil qilish
Kimyo so’zining ma’nosi haqida turlicha fikrlar mavjud. Kimyo so’zi - so’zning o’zagi xem - yoki xim - hamma tillarda bir-biriga juda yaqin Masalan. ingliz tilida chemistry ('kemistri), nemis tilida Chemie (xe'mi) bo’lib 18 asrga kelib ishlatila boshladi. Bu so’zning bir qancha ma’nosi bor . "Kemi" – "Chernaya strana" Gresiyada qutlug’ kimyo san’ati vujudga kelgan Misrni shunday deb atagan yana bu so’z Nil daryosi yonidagi tuproqning rangini xam ko’rsatadi. Qadimiy grek tilida yana "Ximos" yoki "xyumos" so’zlarini ifodalab u "sok" degan ma’noni bildiradi va medisinada u dori tayyorlashni bildiradi. "Xima" yoki "xyuma" so’zlari metall quyishni ifodalasa, xitoycha "Kim" - oltinni bildiradi va "Xemevsis" so’zi esa "smeshivaniye" (aralashtirish) ma’nosini beradi. "Ximiya" so’zini "nastaivaniye", "nalivaniye"( tindirish va quyish ma’nosida birinchi marta grek filosofi va tabiatshunosi Zosima (Panopolitan shahrida tug’ilgan) (eramizdan. 350–400 oldin) 4 va 5 asrlarda ishlatgan va shu davrda Misrda akademiyada o’qigan.


Ajdodlarimiz qanday kimyoviy jarayonlardan foydalangan.
Hozirgi Markaziy Osiyo hududida ijod etgan tabiatshunoslar orasida dunyoga tanilgan olimlardan buxorolik Abu Ali ibn Sino (980-1037) tibbiyot sohasida ko’p ishlari bilan mashhurdir. Uning fikricha kimyoviy bilimlar oddiy moddalardan oltin olishga emas, balki dorivor moddalar yaratishga xizmat qilishi kerak.
Xorazmda yashab ijod etgan Abu Rayhon Beruniyning (980-1048) «Qimmatbaho toshlarni bilib olish bo’yicha ma’lumotlar to’plami» degan risolasi o’sha zamondagi Markaziy Osiyo, Yaqin Sharq, hatto Yevropada ham ma’danshunoslik sohasidagi eng yirik asar hisoblangan.


Eng qadimgi kimyoviy bilimlar qachon va qanday boshlangan.
Qadimgi dunyodagi kimyoviy bilimlar 100 ming yillar oldingi davr - olovning vujudga kelishidan boshlanadi Insoniyat-tabiat-olov munosabatlari ta’sirida bir xil predmetlar yo’qolib ularning o’rniga boshqasi paydo bo’ladi. Masalan: loyni qizdirib unga qattiqlik berish, ganchkorlikni vujudga keltirdi. Rudalardan metallarni eritib olib, metallardan qotishmalar olib metallurgiya sanoati vujudga keldi.8Eng birinchi kimyoviy reaksiya olovda moddalarning bir - biriga o’tishi bo’ldi, shuning uchun kimyo tarixchilaridan biri Figurovskiy olov o’ziga yarasha kimyoviy laboratoriyadir deydi.

Download 0,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish