Kirish adabiyotlar taxlili

4.IQTISODIY QISM

Avvalo biz o‘tkazgan tajribalar xamda unda ishlatilgan reagentlarni ko‘rib chiqamiz.

Eritmaning optimal kislotalilik darajasini aniqlash uchun turli xil pH larda tajribalar o‘tkaziladi. pH ni boshqarish uchun CaO eritmasidan foydalaniladi. Yig‘uvchi sifatida neftiy kislota, ko‘pik xosil qiluvchi sifatida T80 transformator moyidan foydalanamiz.

Ko‘pikka metallarni eritmaning kislotaligiga bog‘liq xolda o‘tish darajasi. Tajriba sharti: yig‘uvchilar sarfi stixiometrik jixatdan 100%( tion.flot.–5 min, sarfi T-80 – 3,0 g/m3).

Barcha qiulingan harajatlar jadvali.

4.1-jadval

Foydalanilgan reagentlar	Jahon bozorida har to’nnasi	Bizga kelgan, kg	Harajatlar
Naften kislota	4992 rub tonna	10	6739.2 so’m
СаО eltib berish bilan	100 $ dollr tonna	10	8000 so’m
Boshq barcha harajatlar			100000 so’m
Jami:			148489.2 so’m

O’tkazilgan tajribani ishlab chiqarishga qo’llanilishi

Mis kuporosi sexidan chiqayotgan chiqindi texnologik eritma tarkibnidagi mis va nikelni cho’ktirish yo’li bilan ajratib olish imkonyatlarining iqtisodiy tomoni quydagicha amalga oshiriladi.

Mis kuporos ishlab chiqarish sexidan chiqayotgan texnologik eritma oyigan o’rta hisobda 60m³ ni tashkil qiladi. Tajribani amalga oshirishuchun quydagi datgohlar talab qilinadi. 4.1-jadval

- Eritmani tindirish uchun hajmi 0.05m³ bo’lgan quyiltirgich.

- Eritmani filtirlash uchun maydoni 1.6m² bo’lgan filtirpres.

- Eritmadagi nikeldan nikel kuporos olish uchun hajmi uncha katta bo’lmagan 0.04m³ kristalizator qo’llaniladi.

- Nikel va mis kuporos olish uchun hajmi 0.05m³ bo’lgan sentrafuga.

- Kuporos va gipsni quritish maqsadida ishchi hajmi 0.1m³ diametiri .025m bo’lgan quritish batrabani.

Tajriba uchun qo’llaniladigan barcha uskunalar va ularni iqtisodiy ko’rsatgichlari

4.2-jadval

Uskunalar nomi	Uskunaklar o’lchamlari	Uskunalar soni	Qiymati So’m
Mexanik agitatir	0.02m^3	1 ta	850000 so’m
Quyiltirgich	0.05m^3	1 ta	425000 so’m
Filtirpres	2m^2	1 ta	725000 so’m
Kristalizator	0.04m^3	1 ta	1050000 so’m
Sentrafuga	0.05m^3	1 ta	840000 so’m
Quritish barabani	0.1m^3	1 ta	450000 so’m
Jami			2234000 so’m

Bundan tashqari reagentlar ham talab etiladi.

-Texnologik eritmadan misni cho’ktirish uchun ohak eritmasi sarfi va miqdori.

-Mis gidroksid va gips cho’kmasini tanlab eritish uchun sulfat kislota sarfi va miqdori.

-Eritmani ikkinchi bosqich misdan tozalash maqsadida gidrazin sulfat eritmasi sarfi va miqdori.

Tajribani o’tkazich uchun qo’llaniladigan asosiy reagentlar va ularning iqtisodiy ko’rsatgichlari.

4.3-jadval

Reagent nomi	Sarflanadigan miqdori	Reagent narhi	Reagen qiymati
So’ndirilmagan ohak CaO	18 g	85000 so’m/t	800 so’m
Sulfat kislota eritmasi H2SO4	20g/l	4450 so’m/l	234 so’m
Gidrazin sulfat	9 g	192000 so’m	17280 so’m
Jami			18314 so’m

Tajriba 100 ml texnologik eritma uchun olib borilgan.

5.TEXNIKA XAVFSIZLIKI VA EKALOGIYA

5.1.Labaratoriya sharoitida texnika xavfsizligi qoidalari.

Kimyoviy labaratoriyalarida ishlayotgan har bir shaxs tomonidan ishlatilayotgan kimyoviy moddalar, ulardan olingan maxsulotlarning hossalari, ya’ni zaharlilik, yong’in va portlashdan havflilik darajalari haqida va mabodo extiyotsizlik natijasida zaharlaninsh, kuyish yoki to’k urishi hollari yuz beradidan bo’lsa birinchi yordam ko’rsatish usullarini bilmog’I lozim.

Kimyoviy moddalarning hususiyatlarini va ulardan foydalanilayotganda qanday extiyot choralariga rioya qilish lozimligini bilmaslik baxtsiz voqealarga va og’ir oqibatlarga olib ketishi mumkin. Ayniqsa portlovchi, yengil alangalanadigan va o’yuvchi, zaxarli moddalar bilan muomila qilayotganda juda extiyot bo’lish kerak. Birorta ishni boshlashdan avval uni bajarish tartibi bilan yaxshilab tanishish va extiyot choralarini ko’rib qo’yish kerak.