Kома holatlarida reanimatsiya reja Koma haqida tushuncha

6.4. Gipoglikemik koma
Bu кота ko'pinchagiperglikemik komani davolashdan keyin kelib chiqadigan asorat yoki o'smalarning asorati natijasi hisoblanadi.
Davolash. Tomirga tezda 50 ml 40 % li glukoza yuborilib, qandchoy beriladi. Yuqoridagi shikoyatlarning yo'qolishi qo'yilgan tashxisni yana bir bor tasdiqlaydi. Og'ir holatlarda 1—1,5 litrgacha 10 % li glukoza quyiladi va teri ostiga adrenalin va kortikoste-roidlar yuboriladi. Agar koma uzoq davom etsa, miya shishuviga qarshi chora ko'riladi; insulin miqdori doim aniqlanib turiladi.
6.9. Miyaga qon quyilishi natijasida sodir bo'ladigan koma, insultlar yoki apopleksik koma
Miyaga qon quyilishi yoki insult lotin tilidan olingan bo'lib, „insultare — sabchish, sakrash" ma'nosini beradi. Miya insultida miyada qon aylanishining o'tkir buzilishi sodir bo'ladi. Bu esa o'z navbatida miyada destruktiv o'zgarishlar ro'y berishiga olib keladi. Miya insulti ikki ko'rinishda bo'ladi: gemorragik, ya'ni miya to'qimalariga qon quyilishi — biron tomir yorilishi natijasida va ishemik insult, ya'ni miyaning ma'lum bir qismiga qon bormasligi natijasida qon quyilishi.
Gemorragik insult parenximatoz, subaroxnoidal, sub va epidural qon quyilishlarga bo'linadi.
Parenximatoz qon quyilishga 80—85 % holatlarda xafaqonlik kasalligi, miya qon tomirlari aterosklerozi, miya qon tomirlarining shamollashi, qon kasalliklari, turli xil o'tkir zaharlanishlar sabab bo'ladi.
Patogenezi. Miyaga qon quyilishi diapedez yo'l bilan tomir-lar yorilishi natijasida sodir bo'lishi mumkin. Gipertonik kriz natijasida miya tomirlari spazmi yoki parezi kuzatiladi. U o'z navbatida miyada qon aylanishining buzilishiga olib keladi, natijada

7-rasm. Miya ichi gematoma turlari.
gipoksiya sodir bo'lib, tomirlar o'tkazuvchanligini oshiradi va diapedez yo'li bilan qon quyilishi sodir bo'ladi.
Diapedez yo'li bilan qon quyilganda qonning ivish siste-masining ahamiyati ham katta. Qon quyilishlar miya stvoli, miya yarim sharlari, miyachada ko'p uchraydi. Quyilgan qon o'lchami turli xil bo'lishi mumkin. Quyilgan qon gematoma shaklida va to'qimalarga singib kirgan holda bo'lishi mumkin. Gematoma shaklida qon quyilishlarda quyidagi zonalarni uchratish mumkin (7-rasm):

• 
  gematoma zonasi — qon laxtalari bo'lib, aniq bir chegarasi
  bo'lmaydi;
  
• 
  infiltrat zona o'lchami 2—3 ml bo'lib, miya to'qimalari
  nekrozga uchragan bo'lishi mumkin;
  
• 
  miya to'qimasi shishuvi zonasi — miya to'qimalariga singib
  kiruvchi qon quyilishlarda aniq bir chegara bo'lmaydi.