Компьютер тизимларининг турлари ва қурилиши. Компьютер тизимларининг турлари

Компютерга фикрловчи шахснинг бир хил фунцсияларини бажарувчи қурилмалар киради:

• киритиш қурилмалари,
• сақлаш қурилмалар (хотира),
• қайта ишлаш қурилмалар (процессор),
• чиқиш қурилмалар.

Ахборот билан ишлашда инсон нафақат эсда қоладиган билимлардан, балки китоблар, маълумотномалар ва бошқа ташқи манбалардан ҳам фойдаланади. Компьютерда ҳам икки хил хотира мавжуд:
оператив (ички) ва
узоқ муддатли (ташқи) хотира.
Структуравий жиҳатдан бу қисмлар битта ҳолатда китобнинг ҳажмини бирлаштириши мумкин ёки ҳар бир қисм бир нечта катта ҳажмли қурилмалардан иборат бўлиши мумкин.

Схема устройства компьютера:
Машҳур инглиз математиги ва ихтирочиси Чарлз Баббидж (1792-1871) аналитик Машинаси, афсуски, унинг ҳаёти давомида ихтирочи томонидан тўлиқ қурилмади, лекин унинг расмлари оркали бугун қайта ишлаб чикилди, буйруқлар ва маълумотлар ахборот булиш тамойилиларин амалга оширилди. Аналитик машинада 2 та йирик тугун – "омбор" ва "тегирмон"мавжуд эди. Маълумотлар "омбор" нинг механик хотирасига тишли блокларни ўрнатиб киритилди, сўнгра тешикли карталардан киритилган буйруқлар ёрдамида "тегирмон" да қайта ишланди. Чарлз Баббиджнинг буйруқ ва маълумотларга алоҳида қараш фикри ғоят самарали бўлиб чиқди. ХХ асрда. У Джон фон Нейман (1941) тамойилларида ишлаб чиқилган бўлиб, бугунги кунда ҳисоблаш ишларида дастур ва маълумотларни алоҳида кўриб чиқиш тамойили жуда муҳимдир. Замонавий компютер архитектураларини ишлаб чиқишда ҳам, компютер дастурларини ишлаб чиқишда ҳам ҳисобга олинади.
Фон Neumann тамойиллари
1.Бинар кодлаш тамойили. Демак, компютердаги барча маълумотлар иккилик шаклда узатилади ва сақланади.
2. Дастурларни бошқариш тамойили. Бу ерда биз дастурнинг процессор автоматик равишда ва маълум кетма-кетликда бажарадиган буйруқлар тўплами эканлиги ҳақида гапирамиз.
3. Хотиранинг бир хиллиги тамойили. Ахборотнинг ҳар хил турлари кодланган тарзда эмас, балки улардан фойдаланиш усули билан фарқланади.