Kompyuter arxitekturasi 1-Ma’ruza Mavzu: Kompyuter arxitekturasining asosiy tushunchalari

1970 yilda Intel firmasida integral sxema asosida birinchi mikroprotsessor yaratildi – ki, u o’zining 3 sm li hajmi bilan ENIAC gigant mashinasidan ishchan va tezkor edi. Avvaliga Intel – 4004 (4 razryadli) mikroprotsessori , so’ng 1974 yildagi Intel 8080 mikroprotsessori yaratildi, u hozirgi kunda ham Shaxsiy kompyuter industriyasining standarti hisoblanadi.

Mikroprotsessorlar avvaliga kalkulyatorlar va maxsus qurilmalarda ishlatila boshlandi. Sungra esa kompyuterlar tarkibiga kiritildi va 1975 yilda keng ommaga muljallangan birinchi «Altair - 8800» Shaxsiy kompyuterlarga qiziqish ortdi.

Microsoft firmasini tashkil etgan Pol Allen va Bill Geyts «Altair» uchun Basic tili interpretatorini yaratdilar. Bu programmadan yozish, muloqot qilish osonligini ko’rgan iste‘molchilarda Shaxsiy kompyuterlarga qiziqish ortdi.

Faqat ulkan EHMlar chiqarish bilan mashg’ul bo’lgan IBM (Intenational Bisiness Machines Corporation) firmasi, Shaxsiy kompyuterlar bozoriga keyinrok e‘tibor berdi. 1981 yildan boshlab, IBM firmasi ham Shaxsiy kompyuter ishlab chiqarishni yo’lga quydi. IBM firmasi Intel – 8088 nomli 16 razryadli mikroprotsessor bazasida IBM PC (ay- bi –em pi- si , deb uqiladi) Shaxsiy kompyuterini yaratdi. Bu kompyuterning programma ta‘minotini yaratish Microsoft firmasiga topshirildi, natijada bir– ikki yilda IBM PC boshqa firma Shaxsiy kompyuterlarini siqib chiqardi.

Birinchi Shaxsiy kompyuterlar AQSHda Stiv Jobs va Stiv Voznyaklar tomonidan yaratilgan bo’lib, unga APPLE deb nom quyishgan. Bozorga esa 1-SHK lar 1977 yilda chiqarilgan. Lekin 1981 yilda IBM firmasi tomonidan ishlab chiqilgan ShK lar hozir butun dunyoni qamrab oldi.