Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

Xabarni yetkazib berish imkoniyatlari
Unikast
Multicast
Keng ko’lamli (broadcast) kabilar muvofiqlashtiriladi (1.4.-rasm).

1.4.–rasm. Protokollar vazifalari

• 
  Tarmoq protokollari va standartlari nuqtai nazaridan (1.5.-rasm):
  

Protokollar -aloqalarni boshqaradigan qoidalar;
Tarmoq protokollari
Protokollarning roli
Xabar qanday formatlangan yoki tuzilgan
Tarmoq qurilmalari boshqa tarmoqlar bilan yo'llar to'g'risidagi ma'lumotlarni almashish jarayoni
Xatolar va tizim xabarlari qurilmalar o'rtasida qanday va qachon uzatiladi
Ma'lumot uzatish seanslarini sozlash va tugatish
Protokolning o'zaro ta'siri
Masalan: veb-server va mijoz kabi omillar inobatga olinadi.

1.5.-rasm. Muloqot misoli

• 
  Protokollar steki (to'plamlari) (1.6.-rasm) nuqtai nazaridan:
  

Protokol to'plamlari va sanoat standartlari:
TCP/IP ochiq standarti
Boshqa protokol to'plamlari
TCP/IP protokollar steki:
TCP/IP steki protokollarida aloqa jarayoni amalga oshirilishi inobatga olinadi.



1.6.-rasm. Protokollar steki misoli


Tarmoq - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog'lanishidan hosil bo'ladigan aloqadir. Bunga misol qilib ixtiyoriy narsa olish mumkin. Masalan bir kompyuterdan boshqasiga ma'lumot uzatish yoki bir necha kishilik yoki jamoaviy o'yinlarni o'ynash imkoniyati mavjud. 2ta insonni telefon orqali suhbat qurishida ham asosi sifatida tarmoq yotadi. Qisqacha aytadigan bo'lsak, har qanday qurilmani boshqa qurilmalar bilan aloqa qilishida tarmoq tushunchasi yotadi.
Tarmoq komponentalari
1. Qurilma (1.7.-rasm):
a) Oxirgi qurilmalar (kompyuter, telefon, printer, faks va h.k);
b) Oraliq qurilmalari, tugunlar (router, switch, hub va h.k);

1.7.-rasm. Tarmoq qurilmalari.


2. Vosita (ulanish usuli):
a) mis (med) kabel:
1) simmetrik - parali kabellar;
2) koaksial;


b) Optik kabel:
1)bir modali – magistralda ishlatiladi;
2)ko'p modali – lokal tarmoqda ishlatiladi;

c) Simsiz aloqa (wi-fi, bluetooth va h.k);