Курилишда илмий-техник вазифаларни ечиш усуллари

Метаназарий даражадаги усуллар:
 диалектик;
 метафизик;
 герменевтик;
 тизимли тахлил ва бошқалар.

Илмий-техник тараққиёт

Илмий-техник тараққиёт (ИТТ) – фан ва техникани ягона, ўзаробоғлиқ, кетма кетликда ривожланиши.

ИТТ ривожланиш босқичлари
IV-босқич (20 аср) – илмий-техник инқилоб – классик илмий йўналишларнинг ривожланиши ва янги илмий йўналишларни яратилиши
II- босқич (16-18 асрлар) – илмий-техник ғояларни яратилиши
III-босқич (19 аср) – машиносозлик ва саноат технологияларининг ривожланишининг бошланиши
V-босқич (21 аср) – ИТТни янги даражага кўтарилиши, янги йўналишларни яратилиши (нанотехнология ва б.)
I- босқич (10-11 асрлар) – фундаментал тадқиқотларни ривожлантириш (шарқ)

Нанотехнология

• Нанотехнология - назарий асослаш, тадқиқот, таҳлил қилиш ва синтез қилишнинг амалий усуллари тўплами, шунингдек бошқариладиган манипуляция ёрдамида маълум атом тузилишига эга маҳсулотларни алоҳида атомлар ва молекулалар ишлаб чиқариш ва улардан фойдаланиш усуллари билан шуғулланадиган фундаментал ва амалий фан ва технологиялар соҳаси.
• Бугунги кунда (2018-2019) дунёда нанотехнология ва нанопродукция нима эканлигини тавсифловчи ягона стандарт мавжуд эмас.
• "Нанотехнология" тушунчасини аниқлашга ёндашувлар орасида қуйидагилар мавжуд: ИСО Техник Қўмитасида ИСО / ТC 229 нанотехнология қуйидагиларга хавола қилади:
• жараёнларни билиш ва бошқариш, одатда 1 нм миқёсда, лекин ўлчов эффектини (ҳодисасини) амалга ошириш янги дастурлар пайдо бўлишига олиб келганда, бир ёки бир нечта ўлчовларда 100 нм дан кам бўлган ўлчовни истисно қилмасдан;
• эркин атомлар ёки молекулалар хусусиятларидан, шунингдек ушбу атом ёки молекулалардан ташкил топган модданинг асосий хусусиятларидан фарқ қиладиган нарсалар ва материалларнинг нанометр миқёсидаги хусусиятларидан фойдаланиш янада ривожланган материаллар, мосламалар, ушбу хусусиятларни амалга оширадиган тизимлар.

Кўпгина манбалар, биринчи навбатда инглиз тилида, кейинчалик нанотехнология деб аталадиган усулларнинг биринчи эслатилишини Ричард Фейнманнинг 1959 йилда Калифорния Технология Институтида Америка физик жамиятининг йиллик йиғилишида қилган "Қуйида жуда кўп жой бор" деган машҳур нутқи билан боғлайди. Ричард Фейнман битта атомларни тегишли ўлчамдаги манипулятор ёрдамида механик равишда ҳаракатга келтириш мумкин, ҳеч бўлмаганда бундай жараён ҳозирги кунгача маълум бўлган жисмоний қонунларга зид бўлмаслигини таклиф қилди. У ушбу манипуляторни қуйидаги усулда қилишни таклиф қилди. Ўз нусхасини яратадиган механизмни яратиш керак, фақат катталиги кичикроқ. Яратилган кичик механизм яна ўз нусхасини яратиши керак, яна катталиги тартиби кичикроқ бўлади ва ҳоказо механизм ҳажми битта атом тартибининг ўлчамига мутаносиб бўлгунча. Бундай ҳолда, ушбу механизмнинг тузилишига ўзгартириш киритиш керак бўлади, чунки макро дунёда ҳаракат қиладиган тортишиш кучлари тобора камроқ таъсир қилади ва молекулалараро ўзаро таъсир кучлари ва ван дер Валс кучлари тобора кўпроқ таъсир қиладиган механизмнинг ишлаши. Охирги босқич - натижада пайдо бўладиган механизм унинг нусхасини алоҳида атомлардан йиғади. Аслида, бундай нусхалар сони чекланмаган; қисқа вақт ичида бундай машиналарнинг ўзбошимчалик билан сонини яратиш мумкин бўлади. Ушбу машиналар худди шу тарзда, атомларни йиғиш орқали макро нарсаларни йиғиш имкониятига эга бўлади. Бу нарса буюртма ҳажмини арзонлаштиради - бундай роботларга (нанороботларга) фақат керакли миқдордаги молекулалар ва энергия берилиши ва керакли нарсаларни йиғиш учун дастур ёзиши керак бўлади. Ҳозирга қадар ҳеч ким бу эҳтимолни рад эта олмаган, аммо ҳали ҳеч ким бундай механизмларни яратишга муваффақ бўлмаган.