Kurs ishi mavzu: “Arab tilida bog’lovchi va uning turlari ” Bajardi: Qabul qildi: Toshkent 2022-yil mundarija: kirish I bob. Arab tillarida gap va ularning turlari

O’zbekiston Respublikasi
Oliy va O’rta maxsus Ta’lim vazirligi
_______________________ Universiteti
__________________________ fakulteti
______________________________ ta’lim yo’nalishi
“_____________________________” fanidan
KURS ISHI
Mavzu: “Arab tilida bog’lovchi va uning turlari ”

Bajardi: _____________

Qabul qildi: _____________
Toshkent 2022-yil
MUNDARIJA:

KIRISH
I BOB.ARAB TILLARIDA GAP VA ULARNING TURLARI
1.1 Arab tilidagi bog’lovchi va uning turlari
1.2 Arab tilida sodda va murakkab jumlalar
II BOB. ARAB VA O‘ZBEK TILLARIDA BOG’LOVCHI VA UNING TURLARI LI QO‘SHMA GAPLARNING IFODALANISHI
2.1. Arab tilida bog’lovchi va uning turlari qo‘shma gaplar
2.2. Arab tilida bog’lovchi va uning turlari qo‘shma gaplar arab tilshunoslari talqinida
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Dunyodagi grammatikasi mukammal ishlab chiqilgan tillardan biri arab tili hisoblanadi. Arab tili grammatikasi o‘nlab asrlar davomida arab millatiga mansub bo‘lgan va bo‘lmagan millat vakillari tomonidan o‘rganib kelinadi. Har bir millat vakillari arab tili grammatikasini o‘z tiliga taqdim qilishda turli uslublarni qo‘llaydilar. Ular arab tili grammatikasini tushuntirishda o‘z ona tilida mavjud grammatik qurilmalarning o‘xshash tomonlarni tahlil qilib, o‘z tilida iste’molda bo‘lgan grammatik atamalar bilan tushuntirishga harakat qilganlar. Albatta, ushbu pedogogik uslub arab tilini o‘rganayotganlar uchun arab tili grammatikasi haqida tasavvurlarini kengayishini tezlashtiradi. O‘rganuvchi uchun yangi grammatik atamalarni o‘zlashtirishdan ko‘ra o‘ziga tanish bo‘lgan atamalarni ishlatish yengilroq kechadi.
Mavzuning o‘rganilish darajasi. Biroq, bu uslub har doim va har bir til uchun ham to‘g‘ri kelavermaydi. Misol tariqasida arab tilidan qabul qilingan va ko‘plab o‘zbek va rus tilida yozilgan arab tili grammatikasi kitoblarida keltirilgan “Tamyiyz” ya’ni “cheklov” tushunchasini olaylik. Olimlarimiz bu tushunchani hech qanday o‘zgarishsiz qabul qilishlari o‘zbek va rus tillarida bunday holat uchramasligidan dalolat qiladi. Ushbu tushuncha cheklov deb tarjima qilingan, lekin bu tarjima arab tilidagi asl ma’nosiga qanchalik to‘g‘ri kelishida ba’zi olimlarimiz ixtilof qilishadi. Bizning fikrimizcha bunday holatlarni o‘zbek va rus tilida yozilgan arab tili grammatikasiga oid kitoblarda uchratish qiyin emas. Shunday holatlardan biri bu arab tilidagi “ bog’lovchi va uning turlari lar” dir. O‘zek va rus tilidagi arab grammatikasiga bag‘ishlangan kitoblarda o‘zbek va rus tili grammatikasiga moslashtirib tushuntirganlar. Ya’ni ular ergash gap bosh gap uchun qanday vazifa bajarayotganligiga, u gapni aniqlab, to‘ldirib kelayotgan vazifalariga qarab bo‘lganlar. Arab tilshunoslari ergash gaplarni ularni nimadan tashkil topganligiga qarab, tasniflaganlar.