Laboratoriya ish№4 Mavzu: Shifratorlarni tadqiq etish. Deshifratorlarni tadqiq etish. Multipleksor tadqiq etish. Demultipleksorni tadqiq etish. Ishning maqsadi

Nazorat savollari:

1. 
   Deshifratorlarning ishlash prinsiplarini aytib bering?
   
2. 
   Deshifratorlarning chinlik jadvalini tushuntirib bering?
   
3. 
   To’g’ri burchakli deshifrator sxemasi chizib bering?
   
4. 
   Raqamli indikatorni boshqaruvchi deshifrator sxemasini chizib bering?
   

Hisobot mazmuni
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.
Mavzu: Multipleksor tadqiq etish
Ishning maqsadi: Multipleksorlarning ishlash prinsipi, ularning prinsipial sxemasi, sxematik belgilanishini o’rganish


Multipleksor deb chiqishiga maxlumotlarning axborot kirishidan birini ulovchi, boshqaruv qayta ulagichini xosil qiluvchi kombinatsion sxemaga aytiladi. Ulanuvchi kirishning tartib raqami, manzilni kursatuvchi kirishlarga berilayotgan mantiliq satxlar kombinatsiyasi bilan aniqlanadi. Axborot va manzilni ko‘rsatuvchi kirishlardan tashqari, Multipleksor sxemalari ruxsat kirishlariga eta. Ularga aktiv satx, berilganda Multipleksor aktiv xolatga, passiv satx, berilsa, Multipleksor passiv xolatga o‘tadi. Axborot va manzilni kursatuvchi kirishlar xolatlaridan qatxiy nazar chiqishdagi signal uzgarmas qoladi.
Multipleksor- boshqarish signallari (y₁, y₂)ga mos ravishda kirish signallari (x₁, x₂, x₃, x₄) dan birini chiqish (F)ga ulash uchun xizmat qiladi (18.1-rasm).

18.1-rasm. Multipleksor. a) prinsipial sxema, b) sxematik belgisi, v) ishlashi
Axborot kirishlari soni nva manzilni kursatuvchi kirishlar soni m ga mos ravishda Multipleksorlar tuliq va tuliq emas bulishi mumkin. Agar n=2^m shart bajarilsa Multipleksor to’liq, agar bu shart bajarilmasa, yahni n<2^m bulsa Multipleksor to’liq emas deyiladi.
Multipleksorda axborot kirishlari soni odatda 2, 4, 8 yoki 16 buladi. 18.2 - rasmda invers ruxsat kirishi Ye va tutri chikishga ega bo’lgan 4x1 Multipleksor tasvirlangan. U KR555KSH2 Multipleksor mikrosxemasining yarmini tashkil etadi.


18.2- rasm. 4x1 Multipleksor shartli belgisi.


Bunday Multipleksor chiqish funktsiyasi uchun ifoda quyidagicha yoziladi:
U = ^X0 - (L ^A1 )+ ^X1 • U ^A1 )+ ^X2 • ^{A A}1)+ ^x3 (^A0 ^A1 ) » (18.1)
Bu yerda x₀, xj, x_2u x₃ - Multipleksorning axborot kirishlari; A₀,Ai- manzilni kursatuvchi kirishlari.Umuman olganda, nta boshkaruv (manzilni kursatuvchi) kirishlar va 2^p ta axborot kirishlarga eta bulgan tulik Multipleksor uchunn- kirishli mantiliy funktsiya tuzish mumkin. Xar bir boshqaruv kirishlari kombinatsiyasiga bitta axborot kirishi mos keladi, demak shu kirishga mantiqiy funktsiyaning talab etilgan qiymati beriladi va u Multipleksor chiqishiga uzatiladi.
Multipleksor deb n informattsion kirishdagi signallardan birini yagona chikishga uzatuvchi uzatilayotgan kirishda adresning o’nlik ekvivalent ikkilik adresigani teng kurilmaga aytiladi. Agarda OE chikishga ruxsat berish kirishi mavjud bo’lsa, u xolda kirishda "0" xolat chikishi passiv xolatga (jadvalning oxirgi katori) utkazadi. "4 dan 1" Multipleksorni ko’rib chikamiz, u 4 informattsion kirishva lod4=2 adres kirishga egadir.

Uning umumiy mantikiy tenglamasi quyidagi ko’rinishga tengdir. Y=OE(x0*~a1*~a0+x1*~a1*a0+….) (18.2)
Keltirilgan ifodaning ung tomonidagilarga ikki marta inverlashva uz-uziga utish aksiomalarni kullabY=~(OE x0~a1*~a0+….+OE*x3*a1*a0) (18.3) aniklaymiz. (18.3) ifodaga mos sxema 12.3 rasmda keltirilib, uning shartli belgisi 18.4 rasmda ko’rsatilgan.

18.3-rasm 14.4-rasm