Laboratoriya ishi oqsillarning izoelektrik nuqtasini aniqlash

Ribonukleaza Ximotripsinogen Lizotsim Sitoxrom S

6,8 8,1 9,45 9,5 10,5 10,7

Demak, eritma pH ko‘rsatkichining muayyan qiymatida oqsil molekulasining umumiy zaryadi neytral bo‘lib qolishi ham mumkin. Bu elektroneytral holat oqsilning izoelektrik holati va bu pH ning qiymati oqsilning izoelektirik no‘qtasi (IEN) deb ataladi. Oqsillar izoelektrik no‘qtada beqaror bo‘lib osonlikcha cho‘kmaga tushadi. Lekin oqsil izoelektrik no‘qtada o‘z-o‘zidan cho‘kmaga tushmaydi. Buning uchun oqsil molekulasini o‘rab turuvchi suv qobug‘ini tortib olish kerak. Shundagina oqsil molekulalari bir-biri bilan yopishib, yiriklashadi va asta sekin eritmadan cho‘kmaga tushadi.
Oqsillar molekulasi tarkibidagi suv qobug‘ini tortib olish uchun spirt yoki atseton kabi kuchli gidrofil organik erituvchilar yoki tuzlar ta’sir ettiriladi. Cho‘kmaga tushgan oqsillardan organik yoki anorganik tuz eritmalari yo‘qotilib (sentrifuga va dializ usuli bilan), uni yana qaytadan suvda eritish mumkin. Shunga asoslanib turli xildagi biomateriallardan oqsillarni ajratib olish uchun IENda cho‘ktirish usulini qo‘llash qulaydir.
Tekshiriladigan mahsulotlar; albumin, glubulin, prolamin, glyutelin oqsillari eritmasi.


Reaktiv va asboblar: 1. 0,2 N – li sirka kislota,
2. 0,2 N – li natriy atsetat eritmasi,
3. 96% - li etil spirti,
4. Probirkalar,
5. Pipitkalar.
Ishning bajarilishi
Tuxum oqsilining izoelekrik nuqtasini aniqlash uchun 5 ta toza probirka olib, ularning har biriga quyidagi keltirilgan jadvalda ko‘rsatilgan miqdorda 0,2 N –li sirka kislotasi hajda 0,2 N-li natriy atsetat eritmasi qo‘yiladi va probirkalarda jadvalda ko‘rsatilgan pH muhitlari hosil qilinadi. So‘ng probirkaga 0,5 ml dan tuxum albumini eritmasi qo‘shilib, aralashtiriladi. Nihoyat, har bir probirkaga 2 ml dan etil spirti quyiladi va 20-30 daqiqa tinch saqlanadi. Probirkalarda hosil bo‘lgan loyqalanish kuzatiladi. Qaysi bir probirkada kuchli loyqalanish hosil bo‘lgan bo‘lsa, o‘sha probirkadagi muhitning pH ko‘rsatkichi tuxum albumining izoelektrik nuqtasi deb hisoblanadi. Jadvalning oxirgi ustuniga probirkalardagi loyqalanish darajasi ( + )yoki (- ) ishoralar bilan belgilanadi.
Olingan natija va xulosalar daftarga yozib qo‘yiladi.
3-jadval

Probirka	CH3COONa	CH3COOH	pH	Tuxum oqsili	Etil spirti	Loyqala nish darajasi