Laboratoriya mashg’ulotlari tuzuvchilar

VODOROD PEROKSIDNING PARCHALANISHI

Ushbu tajribada bir xil konsentratsiyali eritmalardan foydalaniladi va reagentning kamayishi reaksiya tezligiga qanday ta'sir etishi o’rganiladi.

Reaksiya tenglamasi quyidagicha:

2H₂O₂(suv) → 2H₂O + O₂

Issiqlikka chidamli shishadan tayyorlangan rezina probka bilan zich yopilgan probirka, egilgan shisha nay va unga ulangan o’lchovli probirka (menzurka) dan iborat uskuna yig’ing. Probirkaga 2 ml 20 % li vodorod peroksid va 48 ml suv quying. Keyin probirkaga biroz marganets (IV)-oksidi solib naychani ulang. Probirkaning germetikligiga e'tibor bering. Katalizatorni eritmaga qo’shib yaxshilab chayqating. Buni imkoni boricha tezroq bajaring. Ҳar 2 ml kislorod ajralib chiqadigan vaqtni belgilang yoki ma'lum vaqt davomida ajralib chiqayotgan kislorodning ҳajmini o’lchang. Olingan natijalarni jadvalga kiritib ajralib chiqqan gaz miqdorining vaqtga bog’liqlik grafigini tuzing. Vodorod peroksidning kamayib borishi reaksiya tezligiga qanday ta'sir etishiga e'tibor bering.

KATALITIK REAKTSIYALAR.


1-tajriba.

Kichikroq kolbachaga kaliy permanganatning 0,1 n li eritmasidan 0,5 ml vasulfat kislotasining 2 n li eritmasidan 15 ml quying. Hosil bo’lgan eritmani ikkita probirkaga teng qilib bo’ling. Probirkalardan biriga ozroq miqdor quruq kaliy nitrat qo’shing va probirkani tuz erib ketguncha chayqating. Keyin ikkala probirkaga ҳam bittadan rux bo’lakchasidan qo’shing. Katalizator qo’shilgan eritmaning tezroq rangsizlanishini kuzating. Katalizatorsiz reaksiya quyidagicha ifodalanadi:

2KMnO₄ + 3H₂SO₄ + 10H⁺ → K₂SO₄ + 2MnSO₄ + 8H₂O

Reaksiya natijasida hosil bo’ladigan marganets sulfat rangsiz moddadir.

Kaliy nitratning katalitik ta'siri quyidagicha ifodalanadi:

KNO₃ + 2H⁺ → KNO₂ + H₂O

5KNO₂ + 3H₂SO₄ + 2KMnO₄ → 2MnSO₄ + K₂SO₄ + 5KNO₃ + 3H₂O