Mahsulot – buyum, mashina va ularning asosiy elementlari Reja: Umumiy tushunchalar. Mashinalar va ularning tasnifi

2. Mashinalar va ularning tasnifi

Mashina бу - maqsadga muvofiq ravishda harakatlanib, energiya hosil qilish uchun, ish bajarish uchun yoki ahborot berish uchun mо’ljallangan mexanizm yoki mexanizmlar birlashmasiga aytiladi. Mashinalar xizmat qilish vazifalariga qarab uchta sinfga bо’linadi:

1-sinf dvigatelsimon mashinalar;
2 - sinf ishchi mashinalar;
3 – sinf ahborat beruvchi mashinalar.
- Dvigatelsimon mashinalar deb, bir kо’rinishdagi energiyani boshqa kо’rinishdagi energiyaga aylantirib beruvchi mashinalarga aytiladi. Masalan: Yonilg’i energiyasini - mexanik energiyasiga aylantiruvchi mashina dvigatellari.
- Ishchi mashinalar, (dastgohlar, uskuna-qurol-mashinalar), qaysiki ular yordamida mehnat ob’ektini shakli, о’lchamlari, xossa va holatlari о’zgartiriladi. Masalan: tо’karlik,parmalash, frezerlash stanoklari yoki turli avtomobillar va h.k.
- Ahborat beruvchi mashinalar, ular yordamida turli ahborotlarni olish mumkin. Masalan : mashina ġildiraklarini balansirlash, diagnostika qilish ; kompyuterlardan turli ahborotlar olish va boshqalar.


3. Buyumlarni yig’ilma birliklarga ajratish

Mashina, mexanizm, qismlar va ularning detallarini yig’ish jarayonida shartli ravishda guruhlarga yoki yig’ma birliklarga ajratish ancha qulaylik keltiradi.

Mashina va mexanizmlarni yig’ishdan oldin ularning umumiy va qismlari bo’yicha yig’ish texnologik sxemalarini tuzib olish maqsadga muvofiqdir. SHuning uchun ham ular birinchi, ikkinchi va n-chi tartibli yig’ma birliklarga farqlanadi.
Umumiy yig’uv jarayonida, buyum tarkibiga bevosita kiruvchi (birlashtiriluvchi) yig’ilma birlikka birinchi tartibli yig’ilma birlik deb ataladi. Birinchi tartibli yig’ilma birlik tarkibiga kiruvchi yig’ilma birlikka ikkinchi tartibli yig’ilma birlik deb ataladi va h.k., n-chi tartibli yig’ilma birlik oxirida faqat detallarga ajratiladi. Bu xolda buyumning o’zi 0-nchi tartibli yig’ilma birlik bo’lib hisoblanadi.