2. Дюкер ҳисоби
Дюкер орқали оқова
сувларни утишида, бир қатор маҳаллий қаршилик ва
қувур орқали ҳаракатидаги ишқланиш қаршилиги текширилади: дюкер
қувурининг киришидаги қаршилиги, унинг чиқишдаги қаршилик ва дюкердаги
бурилиш орқали утишдаги қаршилик.
Текширилаётган оқова сувларни дюкер орқали
утишидаги барча
қаршиликлар қиймати қуйидаги формула орқали ҳисобланади.
g
il
H
2
2
,
бу ерда:
i
- дюкердаги қаршилик,
l
- дюкер узунлиги, м.
- дюкердаги маҳаллий қаршиликни ҳисобга олувчи босим йўқолишини
тавсифлайдиган қаршилик коэффициенти.
- дюкердаги оқова сувнинг ҳаракат тезлиги, м/с.
g
- эркин тушиш тезланиши, м/с
2
.
Нишаблик қуйидаги формула билан аниқланади.
2
2
K
i
, (2)
5
,
0
5
,
0
4
1
1
y
y
d
n
R
n
R
C
K
бу ерда:
d
- дюкер қувурининг
диаметри, мм.
Қувур узунлиги бирлиги бўйича бўладиган босим йуқолишини аниқлаш
учун
013
,
0
n
да (2) формула бўйича 44 – жадвал тузилган.
Дюкер киришидаги қаршилик қуйидаги формула билан аниқланади.
2
2
2
2
2
2
1
2
2
2
1
0286
,
0
2
5625
,
0
2
8
,
0
8
,
0
1
2
2
1
g
g
g
g
h
8
,
0
да
Дюкердан чиқишдаги қаршилик қуйидаги формула билан аниқланади
g
g
g
h
2
2
1
2
2
2
2
2
0
2
0
2
бу ерда:
0
- дюкердан чиқишдаги қувурдаги оқова сувнинг ҳаракат тезлиги, м/с.
Айлана қисмидаги қаршилик қуйидаги формула билан аниқланади.
g
R
r
h
2
847
,
1
0311
,
0
90
2
2
/
7
0
0
3
бу ерда:
0
- дюкер қувурининг бурилиш бурчаги, градусда.
r
- қувур радиуси, м
R
- айланали қисмининг радиуси, м.
Адабиётлар.
1. С.В.Яковлев, Я.А.Карелин, А.Жиков, С.К.Колобанов. Канализация. Изд. 1 – е.
М., Стройиздат, 1976, 635 с.
2. ҚМваҚ 2.04.03 – 97. Нормы проектирования. Канализация.
Наружные сети и
сооружения. Т. ЎзРДАКК, 1997, 148 с.
3. А.А.Лукиных,
Н.А.Лукиных. Таблица для гидравлического расчета
канализационных сетей и дюкеров по формуле акад. Н.Н.Павловского. Изд. 2 – е.
Стройиздат, 1967 г.
4. Н.Ф.Федоров, С.М.Шифрин. Канализация. М., Высшая школа. 1968, 592 с.
5. Ў.Т.Зокиров. Оқова сувларни окизиш. Тошкент. 2000 – й. 77 б.
6. Калицун В.И. ва бошкалар. «Гидравлика водоснабжение и канализация». М.
Стройиздат. 1980 г.
7. Справочник монтажника. Монтаж систем
внешнего водоснабжения и
канализации под. ред. А.К. Перешивкина М. Стройиздат 1978 г.
8. Ленский В.А. Водоснабжение и канализация М. Высшая школа 1969 г.
9. Зацепин М.В. Курсовое и дипломное проектирование водопроводных и
канализационных сетей и сооружений. М.:Стройиздат.-1981.
10. СП
40-102-2000. Проектирование и
монтаж трубопроводов систем
водоснабжения и канализации из полимерных материалов. Общие требования.