«mashinasozlik texnologiyaSI» kafedrasi «mashinasozlikda innovatsion texnologiyalar» fanidan tajriba ishlarini bajarish bo’yicha uslubiy ko’rsatma

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


NAMANGAN MUHANDISLIK-QURILISH
INSTITUTI


«MASHINASOZLIK TEXNOLOGIYaSI»
kafedrasi


«MASHINASOZLIKDA INNOVATSION TEXNOLOGIYaLAR»
fanidan tajriba ishlarini bajarish bo’yicha


USLUBIY KO’RSATMA
70720801 - Mashinasozlik texnologiyasi va jihozlari mutaxassisligi magistrantlari uchun

NAMANGAN

1 – LABORATORIYa MASHG’ULOTI
ISHLAB CHIQARISH TURLARINING TEXNOLOGIK JARAYoN
STRUKTURASIGA TA’SIRINI ANIQLASH

1. 
   Ishning maqsadi
   

Ishlab chiqarish turlarining texnologik jarayon strukturasiga ta’sirini aniqlash va talabalarga texnologik jarayonlarni tuzish to’g’risida tushunchalar berish.

2. 
   Kerakli jihoz va materiallar
   

1. 
   Detalning ishchi chizmasi.
   
2. 
   "Vallar", "Vtulkalar", "Tishli g’ildiraklar" sinfidagi detallarni tayyorlash uchun namunaviy texnologik jarayonlar.
   
3. 
   Ma’lumotlar uchun adabiyotlar.
   

4. Ishni bajarish uchun ma’lumotlar va ko’rsatmalar

Ishlab chiqarish turini aniqlash texnologik jarayonni rivojlantirishning asosiy bosqichidir. Bunda operatsiya biriktirilish koeffitsentining asosiy me’zoni bo’lib ishlatiladi. Bu bir oy davomida bajariladigan barcha texnologik operatsiyalar sonini (0) shu uchaskadagi ishchi o’rinlar soniga (I) nisbatiga teng bo’ladi:

Berilgan:
Detal eskizida (1-rasm) barcha o’lchamlar ko’rsatilgan. Sirtga ishlov berish bir martalik. Sirtning tartib raqami rasmda ko’rsatilgan. Ishchi o’rinlar soni (O) (1-jadval).
Talab qilinadi:
Ishlab chiqarish turini aniqlash va xarakteristikalarning bayoni; operatsiyalar eskizlarini taxlil qilish; operatsiyalar mazmunini aniqlash va uning nomi va mazmunini yozish ushbu operatsiyada zagotovkaga ishlov berish ketma ketligini aniqlash; operatsiyaning utishlar bo’yicha mazmunini yozish.
Echish:
1. Operatsiya 2 ta o’rnatish, 15 texnologik o’tishlardan iboratligini aniqlaymiz (namuna ommmaviy ishlab chiqarish uchun berilgan).
2. Operatsiyalarning qisqartirilgan yozuv shaklida foydalanib o’tishlarning ratsional ketma ketligini aniqlaymiz va 2-jadvalga kiritamiz.
3. Texnologik hujjatga operatsiyalar mazmunini o’tishlar bo’yicha yoziladi:
(TO’) - texnologik o’tish
YeO’) - yordamchi o’tish

1-rasm

1-jadval

Variant tartib raqami	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
Ishchi o’rinlar soni (I)	4	6	8	10	4	6	8	10	4	6	8	10	4	6
Texnologik jihozlar soni	80	70	60	50	55	66	77	88	90	80	70	60	66	77

2-jadval

1-rasmdagi detalga ishlov berish texnologik marshruti

O’tishlar va operatsiyalarning tartib raqami	O’tish turi	O’tishning mazmuni
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15	YoO’ TO’ TO’ TO’ TO’ TO’ TO’ YoO’ TO’ TO’ TO’ YoO’ TO’ YoO’ TO’	Zagotovkani o’rnatish va mahkamlash 12 sirtni yo’ngan holda 5 sirtni hosil qilish 9 toretsni yo’nish 8 faskani yo’nish 7 sirtni yo’nish 11 kanavkani xosil qilish 6 faskani yo’nish Zagotovkani qaytdan o’rnatish 13 sirtni xosil qilgan xolda 1 sirtni yo’nish 16 toretsni yo’nish 15 faskani yo’nish Zagotovkani o’rnatish va maxkamlash 14 pazni frezalash Zagotovkani o’rnatish va maxkamlash 9 teshikni 6 mm da parmalash

Izoh: Operatsiyaning strukturasi, o’rnatishlar o’tishlarni talaba o’zining ishlab chiqarish turiga qarab, o’ziga berilgan boshlang’ich ma’lumotlar asosida bajaradi.