Matematik modellarning asosiy turlari

. Oqimlar harakati gidrodinamik strukturasini hisobga olib yozilgan modda va 
energiyani saqlash tenglamalari.
Ushbu tenglamalar guruhi oqimlarda harorat, 
konsentratsiyalar va u bilan bog‘liq xossalarning taqsimlanishini tavsiflaydi. Material 
balansning umumlashgan tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega:

---

Moddaning kelishi-Moddaning sarflanishi= Moddaning to‘planishi 
(1) 
Moddaning kelish va sarflanish orasidagi ayirmasi ko‘rilayotgan ob’ektda uning 
miqdori o‘zgarishiga teng. Statsionar rejimda kamayish ham, to‘planish ham bo‘lishi 
mumkin emas. U holda material balansning (1) tenglamasi quyidagi ko‘rinishli 
tenglamaga o‘tadi 
Moddaning kelishi
=
Moddaning sarflanishi
(2.) 
(1), (2) tenglamalar nafaqat alohida har bir moddaga, balki jarayonda qatnashayotgan 
moddalarning barcha majmuiga qo‘llaniladi. Issiqlik balansning umumlashgan 
tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega 
Issiqlikning kelishi - Issiqlikning sarflanishi = Issiqlikning to‘planishi
(3)
 
yoki statsionar sharoitlari uchun
Issiqlikning kelishi = Issiqlikning sarflanishi
(4) 
2. 
Oqimlarning lokal elementlari uchun elementar jarayonlar tenglamalari.
Bu 
guruhga moda va issiqlik almashuv, kimyoviy reaksiyalar va boshqa jarayonlarning 
tavsiflari kiradi.
3. 
Jarayonning turli parametrlar orasidagi nazariy, yarimempirik yoki empirik 
bog‘lanishlar.
Masalan, bu bog‘lanishlarga fazalar oqimining tezligiga modda 
almashuv koeffitsientining bog‘liqligi, tarkibga aralashmaning issiqlik sig‘imining 
bog‘liqligi va shu kabilar kiradi. 
4. 
Jarayonning parametrlariga chegaralanishlar.
Masalan, bo‘linishning 
xohlagan pog‘onasida ko‘pkomponentli aralashmalarni rektifikatsiya jarayonini 
modellashda shunday shart bajarilish kerakki, hamma komponentlarning 

---

konsentratsiyalari yig‘indisi 1 ga teng bo‘ladi. Bundan tashqari, har qaysi 
komponentning konsentratsiyasi 0 dan 1 gacha diapazonda bo‘lishi kerak. 
Barcha matematik modellarning umumiyligi shundan iboratki, matematik 
tavsifga kiritilayotgan tenglamalar soni modellash natijasida aniqlanadigan 
o‘zgaruvchilar soniga teng bo‘lish kerak.