Mavzu: №1 Neft va gaz mahsulotlarini fizik-kimyoviy tahlil qilish usullari haqida ma’lumot

Shisha (ionoselektiv membranali) elektrod. SHisha elektrod nazariyasini akademik B.P.Nikolskiy tomonidan ishlab chiqilgan. SHisha elektrodidagi shisha membrana vodorod ionining konsentratsiyasi har xil bo‘lgan ikki eritmani bir-biridan ajratib turadi. Bu vaqtda elektrod sirtida potensial yuzaga keladi. Tekshirishlarning ko‘rsatilishiga ko‘ra shisha to‘rsimon kremniy-kislorod zanjirlaridan iborat bo‘lib, oradagi bo‘sh joylar ishqoriy metallarning kationlari bilan band.

SHishaning tuzilishi

Bo‘sh joylardagi kationlar to‘rning tuzilishini buzmasdan qaytar ravishda almashinish reaksiyasiga kirisha oladi. Vodorod selektiv shisha elektrodning sharsimon qismiga kumush xloridli elektrod joylashtiriladi va u 0,1 m HCI (yoki boshqa elektrolit) bilan to‘ldiriladi. Bu tekshiriladigan eritmaga tushiriladigan yarim elementni tashkil etadi. SHisha elektrod potensiali shisha membrananing har ikkala tomonidagi eritmalar potensiallarining ayirmasiga tengdir.

Odatda ichki eritmaning potensiali doimiy bo‘lganligi uchun bu ayirma elektrod tushirilgan eritmaning potensialiga teng bo‘ladi va quyidagi formula bilan ifodalanadi.

E_sh.e =Const + 0,059 lg a_N+

E_sh.e =Const - 0,059 rN

Ushbuformulalardanko‘rinibturibdiki, shishaelektrodi H⁺ - ionlariganisbatan qaytaishlaydiganelektrodbo‘lib, undanasosaneritmalarning pH -inio‘lchashda, vodorodionlariningmiqdori – [H⁺] nivashukattaliklargamoskeladiganeritmapotensialinio‘lchashdafoydalaniladi.