Mavzu: Oila psixologiyasining umumiy asoslari. Reja

Oilaning regulyativ funksiyasi
Oilaning boshqaruv funksiyasi, asosan ahloqiy me’yorlar, oila a’zolarining shaxsiy obro’si va birinchi navbatda ota-onalarning bolalarga nisbatan bo’lgan munosabatlaridagi obro’si kabilar yordamida amalga oshiriladi. Shunga ko’ra, ba’zi oilalarda oilani boshqarish, unga boshchilik qilish oila a’zolarining qiziqishi va imkoniyatlarini hisobga olgan holda amalga oshirilsa, ba’zi oilalarda (er-xotinning lohida-alohida) liderlkka intilishi natijasida oilaviy nizolarning ortib borishi, bolalarning har tomonlama e’tibordan chetda qolishi, natijada jinoyatchilik ko’chasiga kirib ketishi kabilar kuzatiladi. Ba’zi oilalarda ayol liderligining mavjudligi o’g’il bola shaxsida ayollarga xos xususiyatlarning ko’payib boishiga olib kelishi mumkin.
Shu bilan birga oilaning boshqaruv funksiyasi oila a’zolarining xulqi, ma’suliyati, majburiyati kabilarni ham boshqarishni, nazorat qilishni o’z ichiga oladi. Odam oila qurganidan so’ng, albatta uning ijtimoiy mavqei o’zgaradi. Endi u “uylanmagan yigit”, “turmushga chiqmagan qiz” emas, balki “oilali” odamdir. Shunga ko’ra, u o’zining hatti-harakatlari, xulqini ham oilali odamga xos tarzda qaytadan ko’rib chiqadi. Oila qurish tufayli uning ma’suliyati ortadi. Erning va xotinning xulqi ham endi o’ziga xos boshqariladi.
Oilaning relaksatsiya funksiyasi
Hozirgi zamon oilasining eng asosiy funksiyalaridan yana biri relaksatsiya funksiyasidir. Bu degani oila a’zolarining jinsiy, emotsional faoliyatini, ruhiy-jismoniy quvvatini, mehnat qobiliyatini yana qayta tiklash demakdir. Ma’lumki fan-texnika taraqqiyotining hozirgi bosqichida, ishlab chiqarish jabhalarida yangi texnologiyalarning joriy etilishi va shu kabi qator omillar inson ruhiyatiga oldingilariga qaraganda, ko’proq jismoniy, ruhiy zo’riqishlar bewrmoqda. Bugungi va ertangi kun sanoati, ishlab chiqarish ishchi hodimdan bor imkoniyatini safarbar qilib, butun vujudi bilan ishlashni va o’zining kasb-hunar mahoratini muntazam oshirib borishni taqozo qiladi. Ishlab chiqarish jarayonlari jadalligining bunday tarzda davom etishi shu jarayonlar ishtirokchisi, boshqaruvchisi insonni tezda toliqtirib, mehnat qobiliyatining yo’qolishiga olib kelishi mumkin. Ish kuni davomida ko’tarinkilik, kuchli zo’riqish bilan ishlagan hodim, ishchi ishdan so’ng o’z uyida, oila a’zolari qurshovida boshqa tashvishlarni unutib, unga ko’rsatiladigan mehr-oqibatdan bahramand bo’lib, ular bilan bo’ladigan o’zaro muloqot, ular tomonidan bo’ladigan emotsional qo’llab-quvvatlash, beriladigan daldalardan ruhiy quvvat olib, ertangi kun mehnat faoliyatiga o’zini qayta tiklab olishi lozim bo’ladi.