Mavzu: Oltinchi analitik guruh kationlari Asosiy qism: I. Oltinchi analitik guruh elementlari tabiatda tarqalishi. Olinish texnologiyasi I oltinchi analitik guruh kationlariga umumiy tavsif Tajribaviy qism: II

5. Simob elementi tabiatda uchrashishi olinishi amaliy ahamiyati
SIMOB – Симоб, bеlgisi - Hg. Kimyoviy elеmеnt, Ng (lot. Hydrargyrum, yunon. hydros - suv va arguros - kumush), davriy sistеma­ning II guruh elеmеnti; kumushday oq suyuq mеtall. Qadimdan ma’lum; tartib raqami 80, atom massasi 200,59, (oddiy haroratda yagona suyuq mеtall); zichligi 13,520 g/sm3, tsuyuq=38,890C; (barcha ma’lum suyuq­liklar ichida eng og‘iri), tqayn=357,250C, suvda va NaC1 da erimaydi, HN03 da eriydi; bug‘i va birikmalari zaharli. Dеyarli barcha mеtallar simobda amalgama hosil qilib eriydi. Qattiq simob 1759-yilda Peterburgda M.P.Braun va M.V.Lomonosovlar tomonidan olingan.
Minеrallari. Minеrallari ichida eng muhimi kinovar NgSC tarki­bida NgS bo‘lgan rudalar yoki konsеntratlardan olinadi.
Ishlatilishi. Toza simob havoda oksidlanmaydi; bo‘yoqlar, port­lovchi moddalar, tеrmomеtrlar tayyorlashda va tibbiyotda, oltin sanoa­tida, fi­zika va kimyo laboratoriyalarida ishlatiladi. To‘g‘rilagichlarda, kunduzgi yorug‘­lik lampalari, kvarsli simob lampalar, manomеtrlar tayyorlashda, oltinni ajratib olishda kеng qo‘llaniladi.
Qotishmalari. Simob sanoatda amalgama shaklida tayyorlanadi:
Na2 [HgS2].
Chugayev- Servintov-Ilinskiy reaktivvi
Xulosa:
1. Analitik kimyoda qo’llaniladigan analiz usullari o’rganildi. Analiz jarayonlarida sifat reagantlari va ionlarni umumiy klassifikatsiyaga keltirish uchun ionlarni guruhlaqrga ajratildi
2. Oltinchi analitik guruh kationlariga Cu2+, Cd2+, Hg2+ , Co2+ Ni2+ ionlari kirishi aniqlandi
.3 Oltinchi analitik guruh kationlari kislotali muhitda (pH=0,5) vodorod sulfid ta’sirida sulfidlar holida cho’kmaga tushishi aniqlandi
4. Oltinchi analitik guruh kationlari elementlarining tabiatda tarqalishi ishlatilishi va amaliy ahamiyati. Sintez jarayonlarining maqbul usullari o’rganildi
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Sh. M. Mirziyoyev.“Erkin va farovon demografik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz” Toshkent O’zbekiston-2017
2. Sh. M. Mirziyoyev.“ “Tanqidiy tahlil qa’tiy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik vazifasi bo’lish kerak” Toshkent O’zbekiston-2017 16-yanvar
3. Файзуллаев О. Аналитик кимё асослари. –Тошкент: Абдулла Қодирий номи-даги халқ мероси, 2003.
5. Васильев В.П. Аналитическая химия. В 2 кн. – М.: Дрофа, 2002.
3. Мусакин А.П. Таблицы и схемы аналитической химии. – Л.: Химия, 1979.
4. Крешков А.П. Основы аналитической химии. В 3 кн. – М.: Химия, 1977.
5. Алексеев В.Н. Ярим микрометод билан қилинадиган химиявий
анализ кур-си. – Тошкент. Ўқитувчи, 1975.
6. Лурье Ю.Ю. Справочник по аналитической химии. 6-изд., перераб. и доп. – М.: Химия, 1989.
7. Фритц Дж. Шенк Г. Количественный анализ./Пер. с англ. Под ред. Ю.А. Золотова. – М.: Мир, 1978.
8. Пятницкий И.В. Теоретические основы аналитической химии. Киев: Вища школа, 1978.
9. Миркомилова М. Аналитик кимё. – Тошкент: Ўзбекистон, 2002.
10. Gulamova M.T., Turobov N.T., Tojimuhammedov X.S.
Kationlarning sifat analizi usullari. Oliy o`quv yurtlari o`qituvchilari uchun o`quv- metodik qo`llanma – Toshkent
11. Fayzullaеv O. Turabov N., Ro’ziev E., Quvatov A., Muhamadiev N. Analitik kimyo. Laboratoriya mashg’ulotlari. Toshkеnt, «Yangi asr avlodi», 2006, 448 b.
12. «Бессероводородное методы качественного полумикроанализа», под редакцией проф. А.П.Крешкова. М., «Высшая школа», 1979, - 271 с.
15. Mavlyanov X.N., Analitik kimyo sxema va jadvallarda: оliy o’quv
yurtlari talabalari uchun ma’lumotnoma. BuxDU: Ziyo Rizograf, 2009 –
276 b.
17. Nasirdinov S.D., Fatxullayeva M., Saydaliyeva A.Q. Analitik
kimyo Farmatsiya fakulteti 2 kurs talabalari uchun o‘quv-uslubiy
qo‘llanma Toshkent-2010
Золотов Ю.А., Дорохова Е.Н., Фадеева В.И. и др. Основы аналитической химии: Учеб.
пособие. М.: ВШ, В 2 кн. 1999.
18. Fayzullayev O.,Turobov N., Ro’ziyev E. Va boshq. Analitik kimyo. Laboratoriya
mashg’ulotlari . –Toshkent: Yangi asr avlodi . 2006.
19. Fayzullayev O. Analitik kimyo asoslari. Toshkent: A.Qodiriy nashriyoti . 2006.