Mavzu: Psixologiya va pedagogikada shaxs muammosi. Shaxs faoliyati. Shaxsning individual-psixologik xususiyatlari

Z.Freyd bóyicha psixologik himoya mexanizmlari quydagicha turlarga bólinadi:

• Regressiya- individni stressni bartaraf qilishga urinishda bir muncha soddaroq usullaridan foydalanishi. Tang vaziyatlarda bolalikka qaytishi yoki ózini yosh boladek tutishidir.
• Rad qilish- individning atrofdagilar tufayli unga tahdid solayotgan kechinmalardan, ularning mavjudligidan ózini chetga tortish yóli bilan himoyalanishda namoyon bóladi.
• Samotizatsiya- qiyin vaziyatdan chiqib ketish uchun ózini bemor sifatida kórsatishi, yoki soǵligi yomonligi bilan fiksatsiya qilishi tushuniladi.
• Proektsiya- individ ózining nojoiz istaklarini va qilmishlarini boshqa odamga tegishli deb hisoblaydigan xavfli himoya mexanizmi hisoblanadi.

Izolyatsiya- uyat, aybdorlik, shodlik, qayǵu bilan boǵliq tasavvurlar ular bilan boǵliq affektlardan uzoqlashtiriladi.

• Izolyatsiya- uyat, aybdorlik, shodlik, qayǵu bilan boǵliq tasavvurlar ular bilan boǵliq affektlardan uzoqlashtiriladi.
• Repressiya- (siqib chiqarish) noxush fikrlarni ong darajasiga etib borishiga tósqinliq qiladigan himoya mexanizmi.
• Intellektualizatsiya- intellektual terminlarni muhokama qilishdan ózini uzoqlashtirish sifatida tazyiq soluvchi emotsional tang vaziyatdan chiqib ketish uchun óziga xos urinishdir.
• Sublimatsiya- ijtimoiy maqul faollikka yónaltiriladigan órin almashtirish shaklidir.
• Aralashtirib yuborish- shaxs xavotiriga sabab bólgan obiektga nisbatan yuzaga kelgan hislar boshqa obiektga yónaltirilishini ifodalovchi himoya mexanizmi.

Sotsiogenetik kontseptsiya

• Bu kontseptsiya shaxsning taraqqiyotini uning atrofidagi ijtimoiy muhitga boǵlab tushuntiradilar. Ularning aytishicha, “odam ijtimoiy muhit nusxasidir”.
• Sotsiogenetik kontseptsiya quyidagilarni vujudga keltiradi:
• Ijtimoiylashuv
• Órganish
• Róllar nazariyasi

Psixogenetik kontseptsiya

• Bu kontseptsiya psixik jarayonlar taraqqiyotini birinchi darajadagi ahamiyatga ega deb hisoblaydi.