Mavzu: Soliqqa tortish tamoyillari

Mavzu: Soliqqa tortish tamoyillari

2.1. Samarali soliq siyosatining xususiyatlari.

2.2. Iqtisodiy siyosat va soliq siyosati.

2.3. Qonun ustuvorligi.

2.4. Soliq nazariyalarida tamoyillarni shakllanish jarayonlari.

2.1. Samarali soliq siyosatining xususiyatlari.

Birinchi bobda muhokama qilingan masalalar bo`yicha quyidagi xulosalarga kelish mumkin.
- moliya siyosatini kengroq ko'rib chiqish;
- soliq siyosatini ishlab chiqishda budjet balansiga erishish zarurligi;
- soliqqa tortishning asoslari;
- soliqlarni undirishdan maqsadlar ko`rib chiqilgan.

Soliq siyosatining asosini yaratish uchun boshlang`ich nazariyasi odatda Adam Smitning 1776 yilda yozilgan "Xalqlar boyligining tabiati va sabablari to'g'risida so'rov" asaridan olingan bo'lsa-da, ushbu dastlabki asosiy usqurtmalari bo'linib, yanada zamonaviy shakllari aniqlanib kengaytirildi.

Xozirga kundagi iqtisodiyotdagi o'zgarishlarga va globallashuvga moslashtirildi. Iqtisodiy rivojlanishga qaramay, ushbu asosiy usqurtmalari tasniflanishi mumkin bo'lgan hali ham asosiy jarayon hisoblanadi. Bular:
- soliq tizimining adolatliligi;
- soliq tizimining iqtisodiy samaradorligi;
- soliq tizimini boshqarish;
- soliq tizimining izchilligi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING SOLIQ KODEKSI

7-modda. Soliq solish prinsiplari
Soliq solish majburiylik
Aniqlik va soliq organlarining soliq to‘lovchilar bilan hamkorligi
Adolatlilik
Soliq tizimining yagonaligi
Oshkoralik va soliq to‘lovchining haqligi prezumpsiyasi prinsiplariga asoslanadi

1. Soliq siyosatida adolatni aniqlash mezonlari

• Soliq tizimidagi adolatga nisbatan an'anaviy fikrlash "foyda" va "to'lov qobiliyati" tamoyiliga bog'liq.
• Eng sodda shaklda "tenglik" soliq tizimidagi "adolat" haqida. Bu madaniyat, siyosiy ta'sir va qayta taqsimlashning ahamiyati kabi boshqa ko'plab soliqqa tortilmaydigan omillarga bog'liq bo'lgan umumiy tushunchadir.
• Imtiyoz printsipi barcha shaxslarga davlat tovarlari va xizmatlaridan olinadigan imtiyozlarga muvofiq ravishda o'zlarining soliqlarini to'lashlarini taklif qiladi. Bu boradagi qiyinchilik - olingan "foyda"ni o'lchashdir.
• Shuning uchun bu tamoyil, odamlar o'zlarining to'lov qobiliyatiga mos ravishda o'zlarining hissalarini qo'shib, barchaga davlat tomonidan taqdim etiladigan jamoaviy imtiyozlardan foydalanish imkoniyatiga ega bo'lishlari asosida izohlanadi.