Mavzu: Zoonoz infeksiya qo‘zg‘atuvchilari. Brusellez, o‘lat, kuydirgi va tulyaremiyani laboratoriyada tashxislash

Morfologiyasi va biologik xossalari.
Kattaligi 1,5-3,0 mkm, eni 0,3-0,6 mkm, egilgan tayokcha, bir uchida 1 taxivchini 
bormonotrix, juda xarakatchan, gr- manfiy spora va kapsula xosil qilmaydi. Fizik, ximik, 
biologik ta‘sirlar natijasida tez o‗zgarib turadi. Eski kulturalarda iplar, kokklar, tayoqchalar 
shaklida bo‗lishi mumkin.
Tekshirilayotgan kasaldan surtma tayyorlanganda vibrionlar baliq to‗dasiga 
o‗xshab joylashadi. 

---

 
O‘stirilishi: 
Vabo vibrioni oziqa muxitlariga talabchan emas. Fakultativ anaerob, 
ishqorsevar. rN 7,6-80-9,2. 16°dan-40°Sgacha temperaturada o‗sadi. Ishqor muxitlarda tez 
ko‗payadi. 1% peptonli suvda 6-8 soatdan so‗ng ko‗kimtir parda hosil kilib o‗sadi. Ishkorli agarda 
10-12 soatda ko‗kimtir bir tomchi suvni eslatuvchi tiniq shisha siniqlarining to‗plashiga o‗xshash, 
silliq S forma koloniyalar o‗sib chiqadi. Koloniyalari S- formadan R- formaga 
dissotsianiyalanganda kultural xususiyatlari, virulentligi, antigenligi xamo‗zgarishi mumkin.
Fermentativ xususiyati:
Ivitilgan sutni suyultiradi, jelatina-ni 48 soatdan so‗ng 
voronkasimon suyultiradi, nitratlarni nitritga o‗tkazadi, indol, ammiak xosil kiladi, Glyukoza, 
levuleza, galaktoza. 
maltoza, saxaroza, mannoza, mannit,kraxmal,glitserinlarni - kislotagacha parchalaydi. Laktoza va 
arabiozani 48 soatgacha parchalamaydi. 
Xeyberg- laktoza, arabioza,saxarozani parchalashiga qarab bo‗lgan. Eltor va choleraeI- 
xemovarga kiradi
.
Gemagglyutinatsiya va gemoliz kilish belgisi doimiy emas. 
Toksin xosil kilishi.
Xolera vibrionlari ekzotoksin (xo-lerogen)" ishlab chikaradi. Bu 
zaxar enterotoksin ta‘sir etadi va vaboning patogenezida asosiy rol o‗ynaydi. Vibrionlarning 
endotoksini xam juda kuchli toksik ta‘sir ko‗rsatadi. Fibrionoliz, gialorunidaza, kollagenaza, 
mutsinaza, lesitinaza, proteinaza, neyrominidaza xosil kiladi. Neyrominidaza ichak shilliq qavati 
tarkibidagi neyramin kislotani parchalaydi va buning oqibatida xujayralarining mus-taxkamligi 
susayadi va shilliq kavat parchalanadi.