Mm ivaat nosirov doc


Хисоблаш техникасининг ривожланиш тарихи



Download 3,1 Mb.
bet4/118
Sana09.01.2023
Hajmi3,1 Mb.
#898475
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   118
Bog'liq
ахборт технол

3. Хисоблаш техникасининг ривожланиш тарихи
Хисоблаш техникасининг ривожланишининг тарихи шартли равишда уч даврга булинади:

  1. Механик машиналаргача булган давр;

  2. Механик ва электромеханик машиналари даври;

  3. Электрон хисоблаш машиналари даври.

Ер юзида энг биринчи хисоблаш техникаси ибтидоий одамларнинг кул ва оёк бармокларидан иборат булган ва хисобни 20 олиб боришни таъминлаган. Бу табиий хисоблаш воситаси булган.
Дастлабки ва энг содда сунъий хисоблаш асбобларидан бири бирка булган. Хисоблаш ишларининг мураккаблашуви янги хисоблаш асбоблари ва усулла-рини излашни такозо этган. Натижада хозирги чутни эслатувчи асбоб яратил-ган, Шотландиялик математик Жон Непер ракамлар ёзилган бир канча таёкча-ларни жорий килган, ва нихоят логарифмик чизгич яратилган.
Биринчи механик мосламалардан бири немис олими Вильгельм Шиккард томонидан ихтиро килинган. 1645 йил француз математиги Блез Pascal ариф­мометр ясаган. Немис математиги, механиги ва фойласуфи Готфрид Лейбниц 1673 йил факат кушиш ва айришни эмас, балки туртала арифметик амални ба-жара оладиган машина яратади.
Механик хисоблаш машиналарининг яратилишида рус олимлари З.Слонимский (1845йил), В.Буняковский (1867йил), П.Л.Чебышев (1880йил), В.Однер (1889йил) ва бошкаларнинг хиссаси каттадир.
Дастлабки механик машиналар кул кучи ёрдамида харакатга келтирилар эди. Кейинчалик электр куввати ёрдамида харакатга келтириладиган механик машиналар яратилди. Бундай хисоблаш машиналари электромеханик машина-лар дейилади. Электромеханик машиналарда 8 соатлик иш кунида хаммаси бу-либ 2000 амал бажариш мумкин булган. (1соат 250 амал, 1минутда 4 амал).
XX аср фан ва техниканинг тараккиёти электромеханик машиналарга нис-батан тезрок хисоблайдиган янги хил машиналарнинг яратилишини такозо эт-ди. 1942-1945 йилларда биринчи булиб электрон лампалар АКШдаги Пенсиль­вания университетида Электрон лампалар ахборотларни саклаш имкониятига эга булган электрон лампалар ёрдамида ракамли хисоблаш машинаси яратилди ва бу машинага (ENIAC) ЭНИАК деб, ном берилди. Бу машинанинг огирлиги 30 тонна булиб, 150 квадрат метрли хонани эгаллаган ва 18 мингта электрон лампа асосида ишлаган.
1946 йил Америка олими Джон фон Нейман (1903-1957) шундай электрон машиналарини куришни математик жихатдан асослаб берган. Кейинрок АК-Шда ва Буюк Британияда “ЭДВАК”, “ЭДСАК”, “СЕАК”, “БННАК”, “УНИ-ВАК” ва бошка машиналар яратилди. Россияда биринчи электрон ракамли хи-соблаш машинасини 1948 йил рус олими С.А.Лебедев бошчилигидаги гурух
www.qmii.uz/e-lib
11
ишлаб чикди. Бу хисоблаш машинаси МЭСМ дейилар эди – малая электронн-ная счетная машина. 1940 йилларнинг охирги ва 1950 йилларнинг бошлари электрон хисоблаш машиналари тараккиётининг бошланиши хисобланади.
Электрон хисоблаш машиналари хисоблаш ишларини тезрок бажаргандан ташкари, электромеханик машиналардан фаркли уларок ахборотларни саклаш имкониятига яъни хотирага эгадир.

Download 3,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish