Модуль: “Фан ва табиат” марказида таълимий фаолият “Мактабгача таълим методикаси” кафедраси мудири

Тажриба 3 “Ҳавонинг ҳаракатланиши”

Қўлингиз билан юзингиз олдида силкитинг. Қандай холат? Қўлингизга пуфланг. Нима хис қилдингиз? Бу хиссиётлар ҳаво ҳаракатланишидандир.

Тажриба 4. “Сувда ҳаво бор”

Стаканга сув солинг.сомончанинг бир учини сувга, иккинчисини оғзига солиб пуфланг. Нимани кузатасиз? Шарчалар қаерда? Сиз ҳавони чиқардингиз, у сувдан пуфакчалар бўлиб кўринди.

Тажриба 5 “Сувда ҳаво пуфакчалари кўринади”

Губкани кўринг. Нимани кўрасиз? ( тешикчалар ) Губкани сувга солса, нима бўлади? Сувда пуфакчалар пайдо бўлади. Тешикчалардан ҳаво сувга чиқади.

Қўшимча: Болалар билан атроф оламни ва сувни асраш кераклиги ҳақида суҳбат.

Эътиборга молик жиҳати: болаларда атроф оламни билиш қобилияти фаоллигини ривожлантириш.

• “Сувнинг хусусиятлари (тиниқлиги)” амалий тажриба
• Мақсад: Болаларни сувнинг хусусиятлари (тиниқлиги) билан таништириш.
• Ресурслар: сув, сут ва 2 та чой қошиқча
• Жараён:
• 1. Болалардан идишлардаги сув ва сутга қошиқчалар солишларини сўраш.
• 2. Қайси идишда қошиқчалар кўринаётганини сўраш.
• 3. Нима сабабдан бир стаканда қошиқча кўриняпти, иккинчи стаканда қошиқча кўринмаяпти? (Чунки, сув тиниқ ва рангсиз бўлганлиги учун сувли стаканда қошиқча кўриняпти)
• Хулоса: Болалар сув тиниқ, сут эса оқ рангда бўлганлиги учун сувли стаканда қошиқча кўриняпти деб хулоса чиқарадилар

• “Сувни бўяш” амалий тажриба
• Мақсад: Сувнинг хусусиятларини ўрганиш: иссиқ ва совуқ сув ҳамда баъзи нарсаларнинг сувда аралашиши. Рангларнинг аниқ ва тиниқлиги, сувнинг иссиқ ва совуқлигининг ҳолатига ҳам боғлиқдир.
• Ресурслар: Идишларда иссиқ ва совуқ сув, рангли бўёқлар, ўлчов идишлари, рангларни аралаштириш учун чўплар.
• Катталар ва болалар сув ичида нарсаларни кузатадилар. Сув шаффоф. Сувни ранглар асосида бўяш. Совуқ ва иссиқ сувларга рангларни солиб, болаларни ўзлари ранг ҳосил қиладилар. Қайси сувда ранглар тез аралашди? Тўғри иссиқ сувда. Агар рангларни кўп солса, нима бўлади? Тўғри, ранглар янада тўқ бўлади.

• “ҲАВОНИНГ ВАЗНИ БОРМИ?” амалий тажриба
• МАҚСАД: ҳавонинг хусусиятларини таништириш.
• РЕСУРСЛАР: Ҳаво шарчалари, тарози.
• Шиширилган ва бўш пуфакчаларини торозига қўйинг.

• “Сочилувчан қум” амалий тажриба
• Мақсад: болаларни қум сочилувчанлиги билан таништириш .
• Ресурслар: лупа, идиш, қум
• Жараён:
• 1. Тоза қумни олиб идишга солинг. Лупа билан қумни кузатинг.
• 2. Қумни 2 та кафтингиз ўртасига солинг ва кафтларингизни очиб, қумни тўкилишини кузатинг.
• Демак, қум сочилувчан.

• Кичик гуруҳларда:
• 1. Болалар теварак-атроф, табиат билан яқиндан танишади.
• 2. Оддий табиат ҳодисаларини билади.
• 3. Таълимий ўйинлар орқали теварак атрофдаги ҳодисалар билан танишади.
• 4. Теварак ва табиат ҳодисаларига таъриф бериш орқали нутқи ривожланади.

• Ўрта ва катта гуруҳларда:
• 1. Теварак-атроф ва табиат билан таништиришда давом этади, нутқи ривожланади, турли табиат ҳодисаларига мос бўлган тажрибаларни ўрганади.
• 2. Табиат ҳодисаларига ўз муносабатини билдиради.
• 3. Сўзлашув нутқи (диалог нутқни) ривожланади.
• 4. Ҳаёт хавфсизлиги ҳақидаги тушунчаларга эга бўлади.
• 5. Ўз саломатлигини асраш кераклигини тушунади.

• Мактабга тайёрлов гуруҳларда:
• 1.Теварак-атроф ва табиат билан таништиришда давом этади, нутқи ривожланади, турли табиат ходисаларига мос бўлган тажрибаларни ўрганади ва уларни ўзи мустақил бажаради.
• 2. Табиат ва теварак атрофда содир бўлаётган ходисалар, ер ости бойликлари, транспортлар, қурилиш, инсонлар ҳаётида ёрдам берувчи роботлар, маъиший техника воситалари ва уларнинг фаолияти ҳақидаги тушунчалари кенгаяди.
• 3.Ўйинлар, тажрибалар орқали катталар меҳнатига қизиқиш ортиб боради.
• 4. Амалиётда синаб кўриш, тажрибалар ўтказиш жараёнларида ўзига нисбатан ишонч ортади.
• 5. Ҳаёт хавфсизлиги ҳақидаги тушунчаларга кенгайиб боради.
• 6. Ўз саломатлигини асраш кераклигини тушунади ва санитария қоидаларига риоя қилади.